240 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
Hasan DURSUN
239
ölçüt bulunmamaktadır. Erkut ayrılabilir işlemler konusunda, yer al-
dıkları idari süreç ve statülerden bağımsız olarak farklı bir takım hu-
kuki sonuçlar yaratabilen işlemler, söz konusu statü ve süreçten ayrıla-
rak iptal davasına konu oluşturabileceği şeklinde bir ölçüt önerse de
25
ayrılabilir işlemlerin hangileri olduğu, her somut durum bakımından
yargı içtihatlarıyla belirlenir.
26
Bundan başka, ayrılabilir işlem kuramı,
ya doğrudan doğruya halka işlemi ya da idari sürecin sona ermesini
bekleyerek sonul işlemi dava etmek konusunda ilgililere seçimlik bir
hak da doğurmaktadır.
27
Yapılan bu açıklamalar çerçevesinde Danıştay’ın zincir işlemler
konusunda örnek niteliğindeki yukarıda bahsedilen kimi kararları-
nın hatalı olduğu açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda
Danıştay’ın her şeyden önce müteahhitlik kıymetlendirme raporunun
tek başına idari davaya konu olabileceğini belirten görüşünün isabetli
olmadığını belirtmek gerekir. Zira müteahhitlik kıymetlendirme rapo-
ru tek başına hukuksal bir değer taşımadığından ona karşı dava açıla-
maz, ancak bu rapora dayalı olarak yapılan işleme karşı dava açılabil-
mesi olanaklı olup rapordaki hataların bu davada ileri sürülebilmesi
olanaklıdır.
Bunun gibi Danıştay’ın, hazine kontrolörü tarafından düzenlenen
bir rapora dayalı olarak Hazine Müsteşarlığının Kambiyo Müdürlüğü-
ne ilgilinin döviz alım belgelerinin iptali edilmesini istediği yazının
dava konusu yapılabileceği yönündeki görüşü de hatalıdır. Zira İdare-
nin bir iç yazışması niteliği taşıyan bu yazı üçüncü kişinin hukuksal
durumunda değişiklik meydana getiren etkili ve yürütülmesi zorunlu
bir işlem niteliğini taşımamaktadır. Kendi başına hukuksal bir değer
taşımayan bu yazı ancak nihai işlemle birlikte bir değer taşıyacağın-
dan bu aşamada yazının iptal davasına konu olabilmesi zincir işlem
kuramına aykırı düşmektedir.
25
Bkz. Erkut, s. 130.
26
Nitekim Fransız Danıştay’ı Conseil d’Etat; seçim, mali işler ve idari sözleşmeler
bakımından açılan davalarda her somut olaya göre ayrılabilir işlemleri, dolayısıyla
iptal davasına konu olabilecek işlemleri başarı bir şekilde belirtmektedir. Konu
hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Chapus, R. Droit du contentieux administratif,
13
e
édition, Montchrestien 2008, s. 704-734.
27
Bkz. Erkut, s. 130.