TBB Dergisi 118.Sayı

İş Hukukunun Emredici Yapısı Işığında Rekabet Yasağı Sözleşmesi

340

ması) “ya hiç” (geçersizlik) anlayışı normatif açıdan, kural olarak terk

edilmiştir.

Buna göre, hâkim somut olayın özelliklerine göre rekabet yasağı

kaydının ivazlı olarak düzenlenmiş olup olmadığına dikkat ederek,

rekabet yasağını hakkaniyete ve kanunda yazılı sınırlar içersine çe-

kebilir.

Örneğin, üç yıllık rekabet yasağını öngören ve yalnızca süre

bakımından kanuna aykırılık taşıyan bir rekabet yasağı kaydını ka-

nuni üst sınır olan iki yılla ya da uygun görülen daha az bir süreyle

sınırlayabilir.

Ancak, TBK m.445/2 hükmü ile ilgili henüz doktrinde yeterince

tartışılmamış bir sorun bulunmaktadır: Yer, zaman ve işlerin türü ba-

kımından hiçbir sınır getirmeyen, mutlak ve genel nitelikteki rekabet

yasağı sözleşmelerinin de hâkimin müdahalesine konu edilerek geçer-

li hale getirilip getirilmeyeceği hususu ne şekilde çözümlenecektir?

Eş deyişle, çoğu kez kişilik haklarına aykırı kabul edilebilecek anılan

durum karşısında, hâkim rekabet yasağına ilişkin sözleşme hükmünü

kanuni sınırlar dâhiline mi çekmelidir, yoksa emredici norma aykı-

rılık nedeni ile sözleşme hükmünün tümden geçersizliğine mi karar

vermelidir?

Yukarıda ifade edildiği üzere, doktrinde mutlak ve genel nitelik-

teki rekabet yasağı öngören sözleşmelerin geçersizlik yaptırımına tabi

olacağı belirtilmektedir

. Gerçekten kanaatimizce de işçinin ekono-

mik kaderini işverenin keyfiyetine bırakan, işçinin ekonomik gelece-

ğini ipotek altına alan yer, zaman ve işlerin türü bakımından hiçbir sı-

nır getirmeyen rekabet yasaklarına ilişkin kayıtlar artık TBK m.445/2

hükmü çerçevesinde değerlendirilmemeli ve doğrudan geçerizlik yap-

tırımına tabi tutulmalıdır.

Nitekim mutlak ve genel nitelikteki rekabet yasağı sözleşmeleri,

kişilik haklarına ve dolayısıyla dar anlamda emredici normlara aykı-

rılık sonucunu doğuracaktır. Bu nedenle, söz konusu görüşün hareket

noktası, mutlak ve genel nitelikteki rekabet yasağı sözleşmelerinin MK

m. 23/2 ve TBK m. 27 hükümlerine karşı oluşturacağı aykırılıktır. Ki-

Süzek, “Yeni Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde İşçinin Rekabet Etmeme Borcu”,

s.462.

Yavuz, Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), s. 402.