338 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
M. Tarık GÜLERYÜZ
337
leşmeleri, iki yıllık; İsviçre
81
de ise üç yıllık azami bir süreye tabidir.
Buna karşın, İngiliz,
82
Amerikan ve Fransız hukuklarında azami bir
süre öngörülmemiştir.
83
İngiliz, Amerikan ve Fransız hukuklarında
rekabet yasağı sözleşmelerinin süre yönünden denetimi “makulluk/
uygunluk” (reasonableness) kriteri çerçevesinde değerlendirilmekte
ve her somut olayın özelliklerine göre rekabet yasağı sözleşmesinin
geçerliliği tartışılmaktadır.
84
Buradaki makulluk yaklaşımı, 818 sayılı
EBK dönemindeki Yargıtay uygulamasını anımsatmaktadır.
Öte yandan, TBK m. 445’de azami süreye ilişkin yer alan “
özel du-
rum ve koşullar hariç olmak üzere”
ibaresinden tam olarak ne kastedil-
diği madde metninde belirtilmemektedir. Bu ucu açık ibarenin ka-
nunda yer almasının yerinde olmadığı kanaatindeyiz. Zira rekabet
yasağına ilişkin getirilen azami süre kaydının temel gerekçesi işçiyi
koruma düşüncesidir. Hüküm bu anlamda nispi emredici bir norm
görünümündedir. Buna göre, iki yılı aşan rekabet yasağı sözleşme-
lerinin aşan kısım açısından geçersiz olması (kısmi geçersizlik) ve
“
özel durum ve koşullar hariç olmak üzere
”ibaresinin de hükmün getiriliş
amacı (ratio legis) da göz önüne alınarak dar yorumlanması gerektiği
kanaatindeyiz.
B. Yer Bakımından Getirilen Sınırlama
6098 sayılı TBK m. 445’te öngörülen bir diğer sınırlama yer bakı-
mındandır. Rekabet yasağı sözleşmesinin yer bakımından sınırlan-
dırılması konusunda 6098 sayılı Borçlar Kanunu, 818 sayılı Borçlar
Kanunu’ndan farklı bir düzenleme içermemektedir. Doktrinde de ifa-
in England and Germany”, s. 264.
81
Süzek, “Yeni Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde İşçinin Rekabet Etmeme Borcu”,
s.460
82
Kemp, “The Significance of Consideration Paid for Post-Employment Restraints
in England and Germany”, s. 260.
83
Ashbrook, “Employee Noncompetition Clauses in the United States and France”,
s. 49 vd.
84
Kemp, “The Significance of Consideration Paid for Post-Employment Restraints
in England and Germany”, s. 264; Ashbrook, “Employee Noncompetition Clauses
in the United States and France”, s. 49 vd.; Fisher, “Post Employment Restraints:
An Analysis of Theories of Enforcement, and a Suggested Supplement to the Co-
venant Not to Compete”, s. 705; Blake, “Employee Agreements Not to Compete”,
s. 678.