TBB Dergisi 118.Sayı

351 / 421

Offshore Petrol Platformlarının Uluslararası Hukuktaki Yeri 350
BMDHS’nin 77/1 maddesine göre15, “Sahildar devlet, kıt’a sahanlığı üze-
rinde araştırmada bulunmak ve buranın doğal kaynaklarını işletmek amacı ile
egemen haklar kullanır”. Benzer şekilde 88. maddesinde, “Sahildar devle-
tin, hangi amaçla olursa olsun, kıt’a sahanlığı üzerindeki delme faaliyetlerine
izin verme ve bu konuda düzenlemelerde bulunma konusunda münhasır hakkı
olacaktır” ifadesi yer almaktadır. Aynı sözleşmenin 78/1 maddesinde
de bir temel husus ayrık tutulmuştur. Buna göre, “Sahildar devletin kıt’a
sahanlığı üzerindeki hakları bu alanın üst ündeki suların veya bu sular üze-
rindeki hava sahasının hukuki rejimine halel getirmez.”
Kıyı devletinin offshore faaliyetleri üzerindeki yetkisi, geleneksel
deniz hukuku uygulamalarıyla çelişmediği ölçüde mevcuttur. Deniz
hukuku konusunda yapılan son konferanslarda, kıyı devletinin, off-
shore petrol platformlar aracılığıyla yapılan araştırma ve işletme fa-
aliyetleri üzerindeki yargı yetkisinin kesin olduğu dile getirilmiştir.
Bu yolla, offshore petrol sanayisinin uluslararası hukuk rejimine tabi
olması yerine kıyı devletinin ulusal hukukunun bir parçası olarak ka-
bul edilmesi amacı güdülmüştür.16
Offshore petrol platformlarının hukuki yapısının netleştirilmesi
ve faaliyetlerinden doğan başta çevresel riskler olmak üzere tüm risk-
lerin minimize edilmesi için gerek uluslararası sözleşmelerde gerekse
iç mevzuatta düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Yapılan bu dü-
zenlemelerde, offshore nitelik arz eden faaliyetlerin temel standartları
ortaya konulmalı ve özelde yapay ada, offshore yapıları ve gemi kav-
ramları net bir şekilde tarif edilmelidir. Ayrıca, bu faaliyetler netice-
sinde ortaya çıkan kirliliğin çeşitleri belirlenerek önlem alma yolları
da detaylandırılmalıdır.17 Şüphesiz, hukuki metinlere dercedilen ve
uluslararası camiada kabul gören hükümler, offshore petrol faaliyetle-
rine ilişkin tazmin hukuku, ceza hukuku ve deniz hukuku alanların-
da halen var olan belirsizliği de ortadan kaldıracaktır.
15 Sözleşme’nin resmi olmayan çevirisi için bkz.
doc_pdf/denizhukuku.pdf , (Erişim Tarihi: 16.03.2015)
16 De La Rue Colin; Liability for Damage to the Marine Environment, Lloyd’s of
London Press, London, 1993, s. 213-214.
17 Scicluna; s. 19.
/Forthcoming%20Meetings/Offshore%20Protocol%20WG%20(Malta,%20
13-14%20June%202013/WG%20384-%20INF.6%20-%20IMLI%20Doc%20-%20
Dr%20Sciculna%20%20&%20%20Dr_%20Guiterrez%20-%20E.pdf , (Erişim Tari-
hi: 01.09.2014)