TBB Dergisi 118.Sayı

TBB Dergisi 2015 (118)

İslam Safa KAYA

351

2. OFFSHORE PETROL PLATFORMLARININ YOL AÇTIĞI

KİRLİLİK VE ORTAYA ÇIKAN ZARARIN TAZMİNİNE

İLİŞKİN HUKUKİ SORUMLULUK ESASLARINI İÇEREN

ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER

2.1. Offshore Petrol Faaliyetlerinden Doğan Kirlilik Çeşitleri

Offshore petrol faaliyetlerinden doğan kirliliğin üç çeşitte ortaya

çıktığı görülmektedir. Öncelikle, kasıtlı kirletmeden bahsetmek müm-

kündür. Kasıtlı kirletme, kirlilik çeşitleri içinde yeri çok az olan bir kir-

letme çeşididir. Zira, genel olarak hidrokarbon rezervlerinin ne kadar

değerli olduğu dikkate alındığında, rezervi, üretilen kaynak durumu-

na getirmek için çaba gösteren bir şirketin kasıtlı kaynak israfına se-

bebiyet vermesi ticari değildir.

İkinci kirlilik çeşidi ise kaza kaynaklı

kirliliklerdir. Geminin platforma yanaşması esnasındaki çarpma ha-

disesi, tanker sızıntıları, boru çatlakları, mekanizmadaki kaçaklar ne-

ticesinde ortaya çıkan kazalar bu tip kirliliğe sebebiyet vermektedir.

Örneğin, mekanizmadaki kaçaklardan ortaya çıkan yüksek miktarda

ve yüksek basınçlı gaz ve petrol patlamaya, yangına, hayat kaybına ve

şiddetli kirlenmeye yol açabilmektedir.

Üçüncü kirlilik çeşidi ise operasyonel kirliliktir. Operasyonel kirli-

lik, olağan offshore faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan kirliliktir. At-

mosfere salınan karbondioksit, nobelyum gibi zararlı gazlar, ağır me-

taller, çöpler, lağım atıkları, işin doğası gereği ortaya çıkan kimyasal

maddeler, sondaj çamuru, petrol sızıntısı gibi kirlilikler, operasyonel

kirliliğe örnek teşkil etmektedir.

2.2. Kirlilikten Doğan Zararın Tazminine İlişkin Hukuki

Sorumluluk

Offshore petrol faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan kirliliklerin

hukuki boyutu çeşitli uluslararası sözleşmeler ile detaylandırılmaya

çalışılmıştır. Ancak yürürlükte olan uluslararası sözleşme hükümle-

rine bakıldığında, daha çok, kirliliğin önlenmesine yönelik hükümler

Gaovuneli, s. 40.

Robin Rolf Churchill ve Alan Vaughan Lowe, The Law of the Sea, 3rd Edition,

Juris Publishing, Manchester, 1999, s. 371.

De La Rue,s. 218.

Churchill ve Lowe, s. 371.