TBB Dergisi 118.Sayı

TBB Dergisi 2015 (118)

İslam Safa KAYA

353

CLEE’nin 3. maddesi

, kaza sonrası sorumluluk hallerini düzen-

lemiştir. Sözleşmeye göre, bir kaza söz konusu olduğunda, bu kaza

nedeniyle ortaya çıkan kirlilikten doğan zarardan operatör sorumlu

olacaktır. Kaza, birden çok olaydan ortaya çıkmışsa her bir olay için

sorumluluk yine operatöre aittir. Offshore petrol platformunun birden

çok operatörü var ise sorumluluk müşterektir. Ayrıca, kazanın etkisi

devam ederken operatör değişmiş olsa dahi eski operatör, yenisiyle be-

raber sorumlu olacaktır.

CLEE’nin 6. maddesinde operatörün sorumluluğu, sözleşmenin

imzaya açıldığı tarihten itibaren 5 yıllık süre için 30 milyon SDR (spe-

cial drawing rights)

, sonrası için ise 40 milyon SDR ile sınırlandırıl-

mıştır. Ancak zararın operatörün kusurlu veya kasıtlı davranışından

kaynaklandığı ispat edilirse sorumluluk için herhangi bir limit bulun-

mamaktadır. Bu yönüyle sözleşmenin gerek kusursuz sorumluluğu

gerekse kusur sorumluluğunu düzenlediği görülmektedir.

Sözleşmenin 15. maddesi ile getirilen düzenleme ise esasen bu

sözleşmenin neden gündem dışı bırakıldığı ve neden itiraz görerek az

sayıda devletçe imzalandığı sorusunun cevabını taşımaktadır. Zira,

maddede offshore faaliyetlerin gerçekleştiği bölge üzerinde egemen-

lik hakkı sahibi olan devlet veya devletlere, sözleşmede belirlenen so-

rumluluk limitini değiştirme ve hatta sınırı tamamen kaldırma yetkisi

getirilmiştir. Bu husus, karşılıklılık esasına bağlanmış olsa da sonucu

değiştirememiş ve sözleşmeyi işlevsiz bırakmıştır.

CLEE’nin kapsamına bakıldığında, bu sözleşmenin amacının off-

shore platformlarına, kendine has ve bağımsız bir uluslararası hukuki

statüye kavuşana kadar yasal bir kimlik tanınması olduğu anlaşılmak-

tadır.

Ancak aradan geçen uzun süreye rağmen halen offshore faali-

yetlerini açık biçimde tanımlayan, ayrı ayrı sorumluluklar getiren ve

çok sayıda devletin taraf olduğu bir sözleşme ortaya çıkarılamamıştır.

Sözleşme için bkz.

for-oil-pollution-damage-resulting-from-exploration-for-and-exploitation-of-

seabed-mineral-resources/ , (ErişimTarihi: 10.10.2014)

Esmaeili, s. 171.

Özel çekme hakları anlamına gelen SDR, IMF tarafından 1969 yılında oluşturu-

lan, nakit karşılığı olmayan bir likidite kaynağıdır.

nedir/ , (Erişim Tarihi: 13.10.2014)

De La Rue, s. 222.