53 / 421
İdari Yargı Mercilerince Verilen Kararlara Karşı Yapılan Bireysel Başvurularda Başvuru Süresi
52
Giriş
12/9/2010 tarihinde yapılan referandum sonucu kabul edilen 5982
sayılı Kanun
1
ile 1982 Anayasası’nın bazı maddeleri değiştirilmiş, bu
kapsamda Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruları inceleme gö-
rev ve yetkisi verilmek suretiyle bireysel başvuru yolu, iç hukukumuz-
da yeni bir mekanizma olarak yerini almıştır.
Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru, iddia edilen hak ihlalle-
rinin derece mahkemelerince giderilmemesi hâlinde başvurulabilecek
ikincil nitelikte bir kanun yoludur. Bireysel başvuru yolunun ikincil
niteliği gereği bireysel başvuruda bulunabilmek için kural olarak ön-
celikle olağan kanun yollarının tüketilmesi, olağan kanun yolları tü-
ketildikten sonra, süresi içerisinde bireysel başvuruda bulunulması
gerekir.
6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usul-
leri Hakkında Kanun’un
2
47. maddesinin (5) numaralı fıkrası uyarınca
bireysel başvurunun
başvuru yollarının tüketildiği tarihten; başvuru
yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün
içinde yapılması gerekir. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün
3
64. mad-
desinin değişik (1) numaralı fıkrasında aynı husus tekrarlanmıştır.
4
Bu nedenle, başvuru konusu hak ihlalinin genel itibarıyla idare-
nin işlem veya eyleminden kaynaklanması durumunda öncelikle 2577
sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda
5
yer verilen usule uygun ola-
rak iptal veya tam yargı davası açılarak ihlalin ortadan kaldırılması
yoluna gidilmelidir.
1
Belirtilen kanun, 13/5/2010 tarih ve 27580 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve
referandum sonucu yürürlüğe girmiştir.
2
Çalışmada, “6216 sayılı Kanun” olarak kısaltılmıştır.
3
Çalışmada, “İçtüzük” olarak kısaltılmıştır.
4
6216 sayılı Kanun’un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrasında; “Bireysel başvuru-
nun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten; başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin
öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir. Haklı bir mazereti
nedeniyle süresi içinde başvuramayanlar, mazeretin kalktığı tarihten itibaren on
beş gün içinde ve mazeretlerini belgeleyen delillerle birlikte başvurabilirler. Mah-
keme, öncelikle başvurucunun mazeretinin geçerli görülüp görülmediğini incele-
yerek talebi kabul veya reddeder.” düzenlemesine yer verilmiştir.
İçtüzük’ün 64. maddesinin değişik (1) numaralı fıkrasında ise başvuru süresi; “Bi-
reysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten, başvuru yolu öngörül-
memişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.”
şeklindeki ifadeyle düzenlenmiştir.
5
Çalışmada, “2577 sayılı Kanun” olarak kısaltılmıştır.