58 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
Sinan ÇINAR
57
nın sırf usulü bir gerekçeyle kaybedilmesinin önüne geçecek önemli
bir güvenceye de yer verilmiştir.
21
Nitekim AİHM de Uzun/Türkiye
kararında, Anayasa Mahkemesine yapılacak bireysel başvurular için
öngörülen otuz günlük sürenin makul olduğunu belirtmiştir.
22
Sonuç olarak otuz günlük başvuru süresi ile başvuruculara, baş-
vuruda bulunup bulunmamayı değerlendirme ve bu süre içerisinde
ileri sürülecek şikâyet ve somut delilleri ortaya koyma yönlerinden ye-
terli zaman sunulmaktadır.
23
1.4.Başvuru Süresinin Özellikleri
6216 sayılı Kanun’un “
Bireysel başvuru usulü
” kenar başlıklı 47.
maddesinin (5) numaralı fıkrası uyarınca, bireysel başvuruların, baş-
vuru yollarının tüketildiği tarihten, başvuru yolu öngörülmemiş ise
ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerek-
mektedir.
Başvuru süresi hak düşürücü süre niteliğinde olup usulü karşılığı
“
itiraz
” kavramı ile açıklanabilir.
24
Bu nedenle, başvuru süresi kesin ve
kamu düzenine ilişkin olup bireysel başvurunun bütün aşamalarında
Anayasa Mahkemesi’nce re’sen dikkate alınmaktadır.
25
Başvurunun süresinde yapıldığını ispat yükü başvurucuda olup
bu hususu kanıtlayan bilgi ve belgelerin başvurucu tarafından mahke-
meye sunulması gerekir. Aksi takdirde başvurunun esası incelenmek-
sizin ön inceleme aşamasında başvurunun reddine karar verilebilir.
21
Okan Taşdelen, “Biri Sizi Gözetliyor: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Pencere-
sinden Bireysel Başvuru Hakkı”, HUKAB Yayınları, Sayı:2, Temmuz-Eylül 2012,
s.9.
22
“…Otuz günlük başvuru süresi, ilk bakışta makul bir süredir ve ilgili şahsın baş-
vurusunu olağan süreç içerisinde yapamaması durumunda geçerli bir mazeret
sunulması halinde olağandışı bir durum olarak 15 günlük bir ek süre bulunmak-
tadır.” AİHM kararı, Başvuru No:10755/13, 30/04/2013, §57.
23
İbrahim Çınar-Sinan Çınar, “Bireysel Başvurunun Ön İnceleme Usulü, Bireysel
Başvuru Bürosunun Çalışma Sistemi İle Bu Aşamada Verilen İdari Ret Kararları-
nın Nitelikleri ve İtiraz Aşamaları”,
Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi,
Ankara 2014,
Sayı:4, s.284.
24
Tolga Şirin, Türkiye’de Anayasa Şikâyeti (Bireysel Başvuru), İnsan Hakları Avru-
pa Mahkemesi ve Almanya Uygulaması ile Mukayeseli Bir İnceleme, XII Levha
Yayıncılık, İstanbul, Haziran 2013, s.537.
25
Bkz. AYM kararı, Başvuru No:2012/947, 12/2/2013, AYM kararı, Başvuru
No:2013/2001, 16/5/2013, AYM kararı, Başvuru No:2013/1582, 7/11/2013, § 19,
Benzer yöndeki AİHM kararı için bkz. Belaousof ve Diğerleri/Yunanistan, Başvu-
ru No: 66296/01, 27/5/2004, § 38.