119

TBB Dergisi 2015 (119)

Oğuz POLAT / A. Taner GÜVEN

105

Yargıç yardımcısı görevi ile ilgili araştırmasında mahkemenin

tüm yetkilerine sahiptir ve talimatlarına uyulmaması halinde cezai

yaptırım söz konusudur. Yargıç yardımcısı pozisyonu Türkiye ve Kıta

Avrupası’nda mevcut değildir ve yerleşmiş yargılama usulleri açısın-

dan da ileride olması da pek mümkün görülmemektedir. Bu sebeple

“special master” uygulamasının bilirkişilik kurumu ile karşılaştırıl-

masının uygun olmadığı görüşündeyiz.

ABD’ de esas olan taraf bilirkişileridir (expert witness). Verdikleri

özel uzman mütalaası ve sözlü ifadelerin mahkemenin tüm gidişatı-

nı değiştirebileceğinin farkında olan Amerikan uzmanlık dernekleri

alanlarında bilirkişilik rehberleri (guide lines) yayınlamakta ve belirli

sürelerde bilirkişilik sertifika programları düzenlemektedirler.

Özel bilirkişilik ABD’de artık bir sektör haline gelmiş durumdadır.

Hekimler normal mesleki faaliyetlerinin yanında bilirkişilikten de cid-

di gelirler elde edebilmektedirler. Bu durumda bir rekabet ortamı doğ-

makta ve bilirkişilik için gerekli niteliklere sahip olmayan veya bilim-

sellikten, nesnellikten uzak uzman mütalaası veren kişiler meslektaşları

tarafından deşifre edilmektedirler. Rekabet ortamı sayesinde özel bilir-

kişiliğin nitelik ve etik ile ilgili sorunları özellikle uzmanlık dernekleri

tarafından belirlenmiş ve yazılı hale getirilmiştir. Bu kurallara uyma-

mak karşı tarafın eline koz vereceğinden pek mümkün olmamaktadır.

Her ne kadar etik kurallar ve bilimsellikle ilgili nitelik sorunları

iyi tanımlanmış olsa da tıbbi uygulamaların doğası gereği değerlen-

dirilmesi gereken pek çok ihtimal ve farklı tanı, tedavi alternatifleri

vardır. Bu durum özel bilirkişiye nedensellik bağını değerlendirme ve

kesin sonuçlar bildirme konusunda geniş bir hareket alanı sağlar. Bu

durumda tıbbi hataların değerlendirildiği bir Amerikan mahkeme-

sinde sonucu negatif veya pozitif yönde değiştiren uzman mütalaası

veren özel bilirkişinin mesleki tecrübesi ve mahkeme salonunda gös-

terdiği kişisel performansıdır.

Svider PF, Eloy JA, Baredes S, Setzen M, Folbe AJ, “Expert Witness Testimony

Guidelines: Identifying Areas for Improvement”, Otolaryngol Head Neck Surg.

2014, Nov 11.

Meadows G, Baum N, “Taking the stand: marketing your expertise as an expert

witness” J Med Pract Manage 2013, 28(5): s. 275-278.

Jerrold L, Litigation and legislation. “Possibility, probability, and causation: a