119

Türk Borçlar Kanununda Yüklenicinin Sadakat ve Özen Borcu

372

A. Sadakat Borcunun Ölçüsü

TBK m.471/II’de yüklenicinin özen borcunun ölçüsü belirtilmiş

olmasına karşın sadakat borcunun ölçüsü belirtilmemiştir. Sadakat

borcunun genel bir sınırını belirlemek oldukça zordur. Fakat şu tes-

pitin yapılması mümkündür. Yüklenicinin sadakat borcu, benzer işi

üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken mesleki ve tek-

nik kurallara göre belirlenecektir. Yüklenicinin davranışı bu kriterlere

uygulandığında normal bir davranış kabul ediliyorsa yüklenici sada-

kat borcuna uygun davranmıştır denilecektir. Ancak bazı durumların

daha hassas davranılmasını gerektirdiği kabul edilebilir. Bu nedenle

sadakat borcu, somut olayın özelliklerine göre her olaya özgü değer-

lendirilmelidir.

Sadakat borcu eser sözleşmesinin sona ermesinden sonra da de-

vam eder. Bu sözleşmenin art etkisinden kaynaklanmaktadır.

An-

cak buna ilişkin hukuksal menfaatin iş sahibi tarafından ispatlanma-

sı gerekir.

Hatta sadakat borcu, sözleşme geçerli olmasa bile kabul

edilmelidir.

Dolayısıyla yüklenici, sözleşme irade sakatlığı, temyiz

kudretinin yokluğu gibi nedenlerle geçersiz olsa bile öğrendiği sırları

saklamakla, iş sahibinin zararına olabilecek davranışları yapmamakla

yine de yükümlüdür.

Yüklenici, iş sahibine karşı taraf olduğu sözleşme çerçevesinde

sadakatle yükümlü olacaktır. Sadakat yükümü, yüklenicinin edimi-

ni sözleşmeye göre tamamlama dışında iş sahibinin haklı

çıkarlarını

gözetme ve sözleşme sayesinde elde ettiği pozisyonu kendi çıkarına

kullanmama yükümlülüklerini içerir. Örneğin, inşaat sebebiyle eline

geçen iş sahibine ait projeleri, planları, malzemeyi iş sahibinin izni ol-

madan başkalarına vermeme, başka işlerinde kullanmama, iş sahibine

ait sırları saklama, bu gibi yükümlülüklerdir.

Gümüş de şu örnekleri

vermektedir. “Yüklenicinin iş sahibine ait fabrikasyon ve işletme sırla-

rını açıklaması, yüklenicinin iş sahibinin kendisine teslim ettiği yapı

Öz, s.121.

Zindel/Pulver’den akt. Mustafa Alper Gümüş, 6098 sayılı TBK’na göre Borçlar

Hukuku Özel Hükümler, 3.Bası, Vedat Yayıncılık, İstanbul-2014, C.2 s.48.

Zevkliler- Gökyayla, s.486.

Gökyayla, s.787.

Yüklenici iş sahibinin tüm çıkarlarını değil, haklı çıkarlarını gözetmek zorundadır.

Öz, s.121.