119

TBB Dergisi 2015 (119)

Ali AVCI

377

sadakat yükümünün somutlaşması, edim yükümünün bir parçası,

bir edim yükümü ve yan yüküm olarak kabul etmeyen görüşler gibi

değişik görüşler bulunmaktadır.

Diğer bir ayrıma göre, özen borcu

asli yükümlülük veya asli edimin ifasına hizmet eden, asli edimden

bağımsız niteliği bulunmayan bir borç niteliğindedir. Eğer yüklenici

asli edimini ayıpsız olarak yerine getirirse yüklenici sırf özen borcu-

na aykırılık nedeniyle ayrı bir tazminatla sorumlu olmayacaktır. Fa-

kat özen borcuna aykırılık asli edimin ifasından ayrı ve bağımsız bir

sonuç olarak ortaya çıkmışsa, özen borcuna aykırılığa dayanarak taz-

minat talep etmek mümkündür. Çünkü bu son halde tazminat talebi

asli edimden bağımsızdır.

Büyükay’a göre; eser sözleşmesinde yük-

lenicinin özen borcu asli edim yükümlülüğü niteliğinde olmayıp yan

yükümlülük niteliğindedir. Asli edim yükümlülüğü ihlal edilmeden

yan yükümlülük niteliğinde olan özen borcunun ihlal edilmesi müm-

kündür. Yüklenicinin yan yükümlülüğüne aykırı davranması duru-

munda aynen ifayı talep etme hakkı bulunmamaktadır. Bunun yerine,

uğranılan zararın tazminini talep etmek mümkündür.

Öz ise, bir ta-

raftan yükleniciye sözleşmedeki işi yapma yanında, ayrıca bu işi ya-

parken beklenecek özeni gösterme borcu da yüklendiğini belirtmek-

tedir.

Bunun sonucunda yüklenici sadece işi fiziksel olarak yapmakla

sorumluluktan kurtulamayacak, bu işi kendisinden beklenecek özenle

yapması gerekecek ve şayet böyle davranmamışsa doğacak sonuçlar-

dan sorumlu olacaktır.

Diyebiliriz ki yüklenicinin özen borcunun niteliği, onun asli edi-

mini oluşturmaz. Fakat yüklenicinin sorumluluğunu doğuran bir du-

rumdur ve ihlalin ağırlığına göre iş sahibine sözleşmeyi sonlandırma

hakkı verebilecek önemli bir sorumluluk halidir. Bunun sonucunda

yüklenici, üstlendiği edimi belirlenen sürede ve ayıpsız olarak bitir-

miş olsa da bir şekilde iş sahibinin çıkarına aykırı bir davranışı ile

zarar vermişse bundan sorumlu olacaktır. Örneğin, yüklenici inşaat

alanından çıkardığı hafriyatı komşu parsele dökmek suretiyle orada

bir zarara neden olmuşsa bu zarardan iş sahibine karşı sorumlu ola-

Mustafa Alper Gümüş, Türk İsviçre Borçlar Hukukunda Vekilin Özen Borcu, Beta

Yayınları, İstanbul-2001, s.138-144 arasında gösterilen yazarlar ve görüşler.

Başpınar, s.158.

Yusuf Büyükay, Eser Sözleşmesi, Yetkin Yayınları, Ankara-2012, s.136.

Öz, s.118.