119

TBB Dergisi 2015 (119)

Ali AVCI

373

planını, kendisine aitmiş gibi göstererek başka bir iş sahibi için yapı

yaparken kullanması, aynı şekilde iş sahibi için sır oluşturan bir tasa-

rıma uygun olarak bir makine yapan yüklenicinin, bir endüstriyel ta-

sarım hakkı ile korunmayan tasarıma ilişkin olarak kendi adına tescil

yaptırması, aydınlatma yükümü de yüklenicinin sadakat yükümünün

en yaygın görünümlerinden birini oluşturur.”

Yüklenicinin sadakat borcu yükümlülükleri doktrin ve uygula-

mada oluşturulmuştur. Yüklenicinin sadakat borcu, ayrıca ona ima-

li kendisine bırakılmış olan şeylerin yapılmasında uygulanan yeni

bulunmuş fikri, bir ihtira beratına konu olsun veya olmasın, kendi

hesabına kullanmamak ve başkasından da saklı tutmak mükellefiye-

ti yükler. Bu mükellefiyet istisna akdinin sona ermesinden sonra da

devam eder. Yüklenici bir inşaat için kendisine verilen planları veya

bunlardaki yeni fikirleri başka inşaatlarda kullanmamalıdır. Aksine

hareketi, hem planı veren iş sahibine karşı olan sadakat borcuna, hem

de planı çizen mimarın telif hakkına aykırılık teşkil eder.

Yüklenici-

nin bu sadakat yükümünü Eren, diğer özen yükümlülüğü alt başlığı

altında incelemekte ancak açıklama kısmında yüklenicinin iş sahibine

karşı genel sadakat borcuna uymakla yükümlü olduğunu belirtmek-

tedir. Bu anlamda yüklenici, iş sahibinin kendisine tevdi ettiği veya

işin görülmesi sırasında öğrendiği sırları, bilgi ve kararları, iş planla-

rını, buluşları üçüncü kişilere açıklamaktan veya başka amaçlarla kul-

lanmaktan dikkatle kaçınmak zorundadır.

B. Türk Borçlar Kanununda Sadakat Borcu

Bir eser teslimini üstlenen yüklenicinin kural olarak iş sahibine

sözleşme, kanunlar ve ahlaki değerler çerçevesinde bir söz verdiği ka-

bul edilmelidir. Bu söz kendisini sadakat borcu olarak gösterir. Yükleni-

cinin işi kendisine gösterilen güvene uygun olarak iş sahibine sadık bir

surette yapma borcu olan sadakat borcu, 818 sayılı Borçlar Kanunu’nda

açıkça belirtilmemişti. BK m.356 da, yüklenicinin sorumluluğu genel

olarak işçinin hizmet akdindeki sorumluluğuna bağlanmıştı. Fakat iş

görme borcu yükleyen vekâlet sözleşmelerini düzenleyen m.390/II dü-

Gümüş, s.48’de dipnot 226-229 arası.

Tandoğan, s.50.

Eren, s.77.