119

Türk Borçlar Kanununda Yüklenicinin Sadakat ve Özen Borcu

378

caktır. Yine yüklenici inşaat aşamasında İmar Kanununun veya Çevre

Kanununun aradığı tedbirleri almamak ve iş sahibini uyarmamak su-

retiyle iş sahibinin belediye zabıtasınca ceza almasına neden olursa bu

zarardan da özen borcu nedeniyle sorumlu olacaktır.

C- Özen Borcunun Ölçüsü

TBK m.471/II’de yüklenicinin özen borcu belirtilmiştir. “Yükle-

nicinin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde,

benzer alanlarda işleri üstlenen basiretli bir yüklenicinin gösterme-

si gereken mesleki ve teknik kurallara uygun davranışı esas alınır.”

Buna göre yüklenicinin sorumluluğu işçinin hizmet sözleşmesindeki

sorumluluğuna yapılan yollamadan vazgeçilmiş, yeni düzenleme ile

eser sözleşmesindeki yüklenici için ayrı ve özel bir sorumluluk siste-

mi ve özen ölçüsü getirilmiştir.

Yüklenicinin özen borcunun belir-

lenmesinde, sözleşme hükümlerinin

yanında, benzer alandaki işleri

üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken mesleki ve tek-

nik kurallara uygun davranış esas alınacaktır ve bu hüküm ile özen

borcunun belirlenmesinde objektif kriterin esas alındığını söylemek

mümkündür.

Artık, iş sahibinin sözleşme yaparken yüklenicinin

ekonomik veya kişisel mesleki bazı yetersizliklerini biliyor olması, ay-

rıca bir sorumsuzluk anlaşması yapılmadıkça, yüklenici için kusur-

suzluk sebebi sayılmayacaktır.

Yüklenici kendi ekonomik ve mesleki durumunu değerlendirmek

ve üzerine aldığı işe uygun olup olmadığını takdir etmekle yükümlü

olup altından kalkamayacağı işi almakla başlı başına kusurlu sayıla-

caktır.

Gümüş, TBK’nın getirdiği özen ölçüsünü şöyle belirtmekte-

dir. TBK m.471/II’ de aranan ve BK m.356’ya nazaran ağırlaştırılmış

özen ölçütü, sadece yüklenicinin eser meydana getirme faaliyetini bir

mesleki, profesyonel kazanç getirici faaliyet olarak yürüttüğü hallerde

uygulanabilir bir ölçüttür. Dolayısıyla yüklenicinin iş görmesini bir

sürekli kazanç getirici, mesleki faaliyet olarak yürütmediği hallerde,

Öz, s.118.

Yüklenicinin özen borcunun kapsamını belirlemede, öncelikle sözleşme hüküm-

lerinin ve sonra da kanuni düzenlemenin göz önünde tutulması gerekir, Yavuz,

s.973.

Büyükay, s.138.

Öz, s.120.