119

TBB Dergisi 2015 (119)

Ali AVCI

389

2. Özen Borcuna Aykırılığın Hukuki Sonuçları

Eserde bir bozukluk söz konusu ise kural olarak yüklenicinin

özen borcunun ihlali değil, ayıptan sorumluluk hükümleri uygula-

nır (TBK m.474). Bunun dışında ayıp olarak değerlendirilemeyecek

başka durumların varlığı halinde, yüklenicinin özen borcunun ihlali

söz konusu olacaktır. Yüklenicinin özen borcunu hiç veya gereği gibi

yerine getirmemesi halinde iş sahibinin birtakım hakları bulunmak-

tadır. Bunlar, tazminat, işin başka birine yaptırılması ve sözleşmeden

dönmedir. Diğer bir ifade ile özen yükümünü ihlal etmek suretiyle iş

sahibinin bir zarara uğramasına sebebiyet veren yüklenici TBK m.112

vd ve TBK m. 472/I hükümlerine göre sorumlu olur. Aynı şekilde, yük-

lenici yardımcılarının veya işi devrettiği alt yüklenicinin zarar verici

davranışlarından dolayı TBK m.116 gereğince sorumlu olur.

A. İş sahibinin Tazminat Hakkı

Yüklenicinin özen borcuna aykırı hareketi eserin ayıpsız olarak

teslimini etkilemeyecek fakat iş sahibinin başka zararına yol açacak

nitelikte ise iş sahibi akdin müspet ihlalini teşkil eden bu hareketten

doğan zararını TBK m.112’ye dayanarak isteyebilir.

Yüklenici sorum-

luluktan kurtulabilmek için, gerekli her türlü özeni gösterdiğini ve

kendisine bir kusurun yüklenemeyeceğini kanıtlamalıdır.

Özen bor-

cuna aykırılık, genellikle yan yükümlerin ve koruma yükümlerinin

ihlali biçiminde kendisini gösterir. Eserin veya eserin yapımında kul-

lanılan malzemenin iyi muhafaza edilmemesi, eğer işin niteliğinden

kaynaklanıyorsa veya taraflarca kararlaştırılmışsa sigortanın yaptırıl-

maması, alt yüklenicinin veya yardımcı kişilerin yeterince denetlen-

memesi, iş sahibinin aydınlatılmaması gibi hallerde yan yükümlerin

veya koruma yükümlerinin ihlali söz konusudur.

Yargıtay bu durumu şöyle belirtmiştir. “6098 sayılı TBK’nın 471.

maddesinde yüklenicinin özen borcundan doğan sorumluluğu, ben-

zer alandaki işleri üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gere-

ken mesleki ve teknik kurallara uygun davranış ölçüsünü esas almak

Aral-Ayrancı, s.337.

Tandoğan, s.60-61, Yavuz, s.974, Zevkliler-Gökyayla, s.495, Gökyayla, s.799.

Zevkliler-Gökyayla, s.495.

Zevkliler-Gökyayla, s.496.