119

Patent Hakkının Birden Fazla Kişi Tarafından İhlali ve Açılabilecek Davalar

396

I. Giriş

Uzun ve zahmetli araştırma geliştirme (AR-GE) çalışmalarının ve

yüksek maliyetli yatırımların ürünü olan buluşlar, ülkelerin teknolo-

jik ve ekonomik açıdan gelişmesinde, şirketlerin küresel pazar payla-

rını büyütmelerinde ve rekabet güçlerini artırabilmelerinde önemli bir

etkiye sahiptir.

Buluşların ekonomik kalkınmaya katkıda bulunabil-

meleri, ticari bir değere sahip olmalarına bağlıdır. Bu ise buluşun, bu-

luşu yapan kişinin tekelinde olması ile gerçekleşebilir. Böylece buluş

sadece buluş sahibi veya onun izin verdiği kişiler tarafından ticari ola-

rak değerlendirebilecek; buluş sahibi, buluş için yaptığı yatırımların

karşılığını almış ve yeni yatırımlar için teşvik edilmiş olacaktır. Gerek

buluş sahibinin harcadığı emek ve zaman, gerek söz konusu buluş do-

layısıyla toplumda her ferdin emek, zaman ve paraya dayalı yapacağı

tasarruf, gerekse bu tasarrufun ekonomiye katkısı düşünüldüğünde,

buluşa böyle inhisari nitelikte bir hak tanımanın sebebi daha iyi an-

laşılmaktadır. Bu yüzdendir ki modern hukuk sistemlerinde, buluşa

yönelik araştırma faaliyetlerini özendirmek, yeniliği ve yaratıcılığı teş-

vik etmek ve istihdamı geliştirmek, rekabeti arttırmak, ekonomik ve

sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesini sağlamak için sanayiye uygu-

lanabilen buluşlar patent ile koruma altına alınmıştır.

Anlatılan hedeflere ulaşılabilmesi için buluşların sadece patent

verilerek korunması yeterli değildir. Aynı zamanda, buluşu üzerinde

belli bir süre inhisari hak tanınan patent sahibine, patenti üzerindeki

haklarının başkaları tarafından ihlal edilmesi halinde etkin bir şekil-

de hukuki yollara başvurma imkânı tanınmalıdır.

Ticaretle Bağlantılı

Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması’nın (TRIPS)

41. maddesinde de ön-

görüldüğü üzere patent sahibi, başvurabileceği hukuki yollarla, tecavüz

teşkil eden fiilleri etkin bir şekilde engelleyebilme, durdurabilme ve pa-

tentten doğan haklarının tecavüze uğraması sebebi ile uğradığı zararı

tatmin edici bir şekilde tazmin ettirebilme imkânına sahip olmalıdır.

Fatma Merve Parlakyıldız, Fikrî Mülkiyet Haklarının Ekonomik Büyümeye Etki-

leri: G8 Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama, Adana 2011, s. 1.

Tahir Saraç, Patentten Doğan Hakka Tecavüz ve Hakkın Korunması, Ankara

2003, s. 149.

Mutlu Yıldırım Köse, Patent ve Endüstriyel Tasarım Hukukunda Gasp Davaları,

İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2010, s. V; Pınar Oruçoğlu, Patent

Verilebilirlik Şartları, Antalya 2007, s. vii; Saraç, s. 149.

Kanun No: 4067, RG, 29.1.1995, S. 22186.