119

TBB Dergisi 2015 (119)

Salih POLATER

425

ile lisans sözleşmesi yapacak ve piyasaya sürülen ürünleri kullanan

toptancı ve perakendeciden ayrıca lisans ücreti talep edemeyecektir.

Bu sebeple, üretici ödemiş olduğu lisans bedelini satış fiyatına yansı-

tarak o ürünleri toptancıya ve o da üreticinin satış fiyatına yansıttığı

lisans bedelini kendi satış fiyatına yansıtarak perakendecilere satacak-

tır. Böylece, tek bir ürün için birçok defa lisans talep edilmeyip, sadece

üretici ile yapılması gereken lisans sözleşmesi gereği talep edilebilecek

olası lisans bedeli yoksun kalınan tazminatın hesaplanmasında dikka-

te alındığı için ortada sadece tek bir zarar mevcut olacaktır. Satış zinci-

ri içindeki üretici ve her bir toptancı veya perakendeciden münferiden

lisans bedeli talep edilebilmesi halinde, tek bir lisans bedeli ödenme-

sini gerektiren tek bir ürün üzerinden patent sahibi, haksız bir şekilde

birçok defa tazminat talep etmiş olacaktır. Bu sebeple, buluş konusu

ürünü patent sahibinin rızası olmadan üreten üretici, üretmiş olduğu

ürünleri toptancı ve perakendeciye sattığında her bir mütecaviz aynı

zarardan çeşitli sebeplerden dolayı müteselsilen sorumlu olacaktır.

Örneğin Ü (patent hakkını ihlal eden), P (patent hakkı sahibi) ile

bir lisans sözleşmesi yapmış olsaydı, her bir ürün için patent sahibi-

ne ödeyeceği 10 TL lisans bedelini toptancı T1 ve T2’ye; T1 ve T2 de

aynı şekilde 10 TL’lik lisans ücretini perakendeci C1, C2 ve D’ye ve

onlarda her bir ürün için ödedikleri 10 TL’yi tüketiciye yansıtacaktı.

Ü, lisans sözleşmesine göre 100 ürün üretip T1 ve T2’ye satsaydı, P’ye

ödeyeceği 1000 TL’lik lisans bedelini T1 ve T2’ye; T1, 80 adet ürünü

C1 ve C2’ye satmışsa 800 TL’lik ve T2 de 20 adet ürünü D’ye satmışsa

200 TL’lik bir lisans bedeli perakendecilere; perakendeci C1, 50 adet

ürün için 500 TL, C2 30 adet ürün için 300 TL ve D de 20 adet ürün için

200 TL’lik, toplam 1000 TL’lik lisans bedelini tüketiciye yansıtacaktı.

Böylece, Ü’nün P’ye en başta ödemesi gerekli 1000 TL’lik lisans bedeli

üreticiden tüketiciye kadar yansıtılmaktadır. Bu durumda ortada tek

bir ürün için sadece 10 TL’lik ve 100 ürün için toplam 1000 TL’lik bir

lisans bedeli söz konusudur. Dolayısıyla patent sahibinin uğradığı tek

bir zarar söz konusudur. Bu sebeple Ü, T1, T2, C1, C2 ve D patent sa-

hibi P’ye karşı uğramış olduğu zarardan (1000 TL) dolayı müteselsilen

sorumludurlar.

Karş. Holzapfel, s. 247; Artur-Axel Wandtke/Winfried Bullinger – von Wolf, Pra-

xiskommentar zum Urheberrecht: UrhR, München 2014, § 97 UrhG pn. 21; OLG

Düsseldorf Mitt. 1998, s. 358, 362 vd. – Durastep; BGH, GRUR, 2009, s. 856 – Tripp-

Trapp-Stuhl.