119

TBB Dergisi 2015 (119)

Sami DOĞRU

507

pılan araştırmalar sonunda Mısır 2014 yılı itibarıyla günlük enerji üre-

timinin % 80’e yakın bir kısmını Akdeniz’deki enerji kaynaklarından

elde eder duruma gelmiştir.

İsrail ise 1998 yılında bölgede araştırmalara başlamış, ilk gaz keş-

fini güney sahillerine yakın

“Yam Tethys”

ortak adı verilen iki küçük

sahada yapmıştır.

Bu faaliyetlerini zamanla artıran İsrail, önce 2009

yılında Haifa açıklarında

“Tamar”

sahasında ve 2010 yılında da bu sa-

hanın batısında

“Leviathan”

da gaz rezervine ulaşmıştır. Bu sahanın

potansiyeli İsrail’i doğal gaz ihraç eden ülke konumuna getirmiştir.

Doğu Akdeniz havzasında, özellikle Mısır ve İsrail tarafından tes-

pit edilen enerji kaynakları bölgenin diğer ülkelerini, Güney Kıbrıs

Yum Yönetimi (GKRY), Lübnan ve Suriye’yi de teşvik etmiştir. Lübnan

araştırmaları neticesinde tespit ettiği kaynakları işletme konusunda

çalışmalarını sürdürüken, Suriye içinde bulunduğu iç karışıklık nede-

niyle çalışmalarını bir sonuca ulaştıramamıştır.

GKRY 2003 yılından itibaren detayları aşağıda belirtilen sahildar

ülkelerle yaptığı deniz yetki alanları sınırlandırma anlaşmaları ve yü-

rürlüğe koyduğu iç mevzuatına dayanarak sözde oluşturduğu ruhsat

bölgelerinde araştırma ve sondaj ihaleleri açmıştır.

Bu süreçte yap-

tığı her düzenlemeyi de Avrupa Birliği (AB) üyesi olduktan sonra AB

mevzuatına dâhil ettirerek AB Resmi Gazetesi’nde yayınlatmıştır.

İlk

çalışmaları 2006 yılında başlatılan ve Kıbrıs’ın güneyinde bulunan

Af-

rodit

adı verilen sahada 2007 yılında ihaleye çıkılmış ve 2011 yılında

yapılan sondaj çalışmaları sonunda bölgede yaklaşık 200 milyar m³

Hami Başeren – Hüseyin Gökçekuş, Gazeteciler Cemiyeti Yayını, Ankara 2014, s.

168.

Emin Erol, “Doğu Akdeniz’de Hidrokarbon Kaynaklar ve Bölgesel Barış”, Doğu

Akdeniz’de Hukuk ve Siyaset, Yay. Haz.: Sertaç Hami Başeren, AÜSBF Yayın No:

608, Ankara 2013, s. 209.

Mithat Rende, “Doğu Akdeniz Hidrokarbon Kaynakları ve Uluslararası Ekono-

mi”, Yaşam ve Stratejik Kaynaklar Açısından Kıbrıs, op. cit., s. 100.

“Doğu Akdeniz’de Enerji Keşifleri ve Türkiye”, Bilgesam, Rapor No: 59, İs-

tanbul 2013, s. 11-12. http://www.

bilgesam.org/Images/Dokumanlar/3-2-

2014011746dogu_akdeniz.pdf (e.t.:16 Eylül 2014)

GKRY’nin faaliyetlerine ilişkin detaylı bilgi için bkz., Cavit Abdullahzade, “Doğu

Akdeniz’de Mısır’la Antlaşma Şart”, Doğu Akdeniz’de Hukuk ve Siyaset, Yay.

Haz.: Sertaç Hami Başeren, AÜSBF Yayın No: 608, Ankara 2013, s. 338-340.

Fuat Aksu, “Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanları Sorunu ve Türkiye – AB İlişkileri”

Yaşam ve Stratejik Kaynaklar Açısından Kıbrıs, op. cit., s.164-166.