119

Doğu Akdeniz’de Hidrokarbon Kaynakları ve Uluslararası Hukuka Göre Bölgedeki Kıta Sahanlığı ...

510

İsrail’dir. İsrail özellikle

Leviathan

’da bulunan doğalgazı ihraç etmek

için hazırlık ve temaslarını sürdürmektedir. Bu kapsamda, en uygun

yolun İsrail

- Kıbrıs - Türkiye boru hattı

olduğu dile getirilmektedir.

Bunun için İsrail’in Türkiye ile işbirliğine ihtiyacı olduğu açıktır.

Sorunun ikinci boyutu Kıbrıs Uyuşmazlığıdır. 40 yıldır devam

eden Kıbrıs Uyuşmazlığında sağlanacak uzlaşı, aynı zamanda Ada’da

barış ve işbirliği yanında Türkiye’nin Yunanistan ve AB ilişkilerine,

bölgede mevcut hidrokarbon yataklarının etkin ve güvenli kullanımı-

na, Süveyş Kanalı geçişli uluslararası ticaretin güvenli akışına katkı

sağlayacaktır.

Sorunun üçüncü boyutu, bölgedeki hidrokarbon kaynaklarının

verimli şekilde pazarlanmasıdır. Bu durumun birbirine zıt iki yönde

gelişmesi mümkün görünmektedir. İlki, mevcut enerji kaynaklarının

paylaşılması ile ilgili anlaşmazlıklar bölge ülkeleri arasında var olan

bazı sorunların daha da derinleşmesi sonucunu doğurabilir.

İkinci

ise, ekonomik açıdan çıkarılacak enerjinin ancak soruna taraf ülke-

lerin bir araya gelip ortak projeler geliştirmesiyle daha avantajlı hale

geleceği gerçeği dikkate alınırsa, söz konusu keşiflerin bölgede bir

anlayış ve işbirliğinin doğmasına vesile olması da mümkün olabilir.

Nitekim bu bağlamda çeşitli projeler bulunmaktadır.

Konunun Türkiye’ye bakan yanı göz önünde bulundurulduğun-

da, atılması gereken en önemli adımın sadece Doğu Akdeniz’de de-

ğil, Doğu Akdeniz’in de içinde bulunduğu geniş Orta Doğu ve Kuzey

Afrika havzasında tansiyonun düşürülmesi yönünde olması gerektiği

söylenebilir. Nitekim, Sn. Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun değerlen-

dirmesi de bu yöndedir:

Soğuk Savaş sonrası dönemin en önemli özelliklerinden birisi

çift kutuplu statik yapının birbirinden ayırdığı bölgelerin yeni etkile-

Toula Onoufriou, “Cyprus – a Future Energy Hub?”, Policy Brief, German Mars-

chall Funf of United States,

files_mf/1349894204Onoufriou_CyprusEnergy_Oct12.pdf (e.t.: 10 Agustos 2014);

“Doğu Akdeniz’de Enerji Keşifleri ve Türkiye”, op. cit., s. 8.

Hidrokarbonu bir güç olarak görenler, bu gücün iyi kullanılmadığında lanete

dönüşeceğini belirtmektedir. M. Ergün Olgun, “Doğu Akdeniz’de Hidrokarbon

Politikaları ve Kıbrıs: “Kısmet mi Olacak Lanet mi?”, tepav,

(e.t.: 25 Aralık 2014)

“Doğu Akdeniz’de Enerji Keşifleri ve Türkiye”, op. cit., s. 43-44.