119

TBB Dergisi 2015 (119)

Sami DOĞRU

541

de Türkiye açısından, doğuda, Suriye’nin yanında Lübnan’ın, batıda

ise Mısır’ın yanında Libya’nın da sınırlandırma yapılacak kıyıdaş ülke

olarak hesaba katılması doğru olacaktır.

Sınırlandırmada uygulanacak hukuk kuralları ve sınırlandırma

metodu yukarıda ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır.

177

Bu çerçevede,

Doğu Akdeniz’de sahilleri bitişik veya karşı karşıya bulunan devletler

arasında kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge sınırlandırması,

‘hakkaniyete uygun’

çözüme ulaşmak maksadıyla, bölgedeki bütün

‘il-

gili/özel durumlar’

dikkate alınarak uluslararası hukuka uygun olarak

‘anlaşma’

ile yapılacaktır. Kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge-

nin sınırlandırılmasına uygulanacak metoda ilişkin uluslararası söz-

leşmelerde açık bir hüküm olmamakla birlikte, yukarıda zikredilen

yargı kararları

devlet uygulamaları

bize iki, hatta bazen üç aşamalı

bir sınırlandırma sürecinin hayata geçirilmesine yönelik bir eğilim ol-

duğunu göstermektedir. Bu çerçevede, ilk aşamada, karşılıklı kıyılar

arasında

‘ortay hat’

ihdas edilmesi; ikinci aşamada, bu çizginin düzel-

tilmesine olan ihtiyaç

‘ilgili/özel durumlar’

çerçevesinde değerlendiril-

mesi ve üçüncü aşamada da, bunun

‘hakkaniyete uygun olmayan sonuca’

neden olup olmadığının test edilmesi uygun olacaktır.

Sınırlandırmanın belirli bir hukuksal çerçeve içerisinde, çoğun-

luğu coğrafi unsurlardan oluşan ve yukarıda özetlenen ‘ilgili/özel

durumların’ dikkate alınarak yapıldığı ve bu çerçeveye göre coğrafi

unsurların sınırlandırma çizgisini temel olarak belirlediği, diğer ilgili

unsurların (coğrafi olmayan) ise, hakkaniyet sağlanması açısından bu

sınır üzerinde kısmi etkiler sağladıkları ortaya konmuştur

178

. Bu ba-

kımdan Doğu Akdeniz’deki sınırlandırmada coğrafyanın üstünlüğü-

nün kesinleştiğini söylemek yanlış olmayacaktır.

179

Coğrafyanın işaret

ettiği husus ise kıyılardır. Sınır çizgisinin yerinin ve güzergâhının be-

lirlenmesinde kıyıların durumu ve uzunluğu önem taşımaktadır. Bu

bölgedeki sınırlandırmada önem taşıyan bir başka konu adaların var-

lığıdır. Özellikle Yunanistan’a ait adalar ve tek başına bir ada olarak

Kıbrıs’ın durumu yukarıda incelenmiştir. Sınır çizgisi belirlenirken

bunlar hesaba katılmalıdır.

Deniz Hukuku Sempozyumu, Dz. K.K.lığı, Ankara, 2004, s. 3-15.

177

Bkz., supra., s. 10 vd.

178

Acer, Deniz Hukuku Sempozyumu, op., cit., s. 3-9.

179

Başeren, Stratejik Araştırmalar, op., cit., s. 166.