119

Doğu Akdeniz’de Hidrokarbon Kaynakları ve Uluslararası Hukuka Göre Bölgedeki Kıta Sahanlığı ...

540

E. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de Kıta Sahanlığı ve Münhasır

Ekonomik Bölgesinin Sınırlandırılması

1. Genel Olarak

Doğu Akdeniz’de sahildar devletler arasında yapılacak kıta sa-

hanlığı ve münhasır ekonomik bölge sınırlandırması, karşılıklı sahil-

ler arasındaki mesafenin darlığı

175

nedeniyle tek bir deniz sınırı ile ya-

pılabilecektir. Bu kapsamda, en başta Prof. Dr. Sertaç H. Başeren olmak

üzere çeşitli uzmanların bölgeye ilişkin sınırlandırma haritaları mev-

cut olmakla birlikte, bu çalışmada sınırlandırma haritası belirlemek

yerine, sınırlandırmanın hangi ilkeler çerçevesinde yapılması gerekti-

ği üzerinde durulacaktır.

Burada öne çıkan iki önemli konu vardır. Bunlardan ilki, Türkiye

ile sınırları karşı karşıya olan ve sınırlandırma yapılacak kıyıdaş ül-

kelerin belirlenmesidir. İkincisi, sınırlandırmada uygulanacak hukuk

kuralları ve bu çerçevede uygulanacak metottur.

Sahildar devletler arasında deniz alanlarının sınırlandırması, ya

kıyıları bitişik devletler arasında ya da kıyıları karşı karşıya bulunan

devletler arasında yapılmaktadır. Türkiye açısından Doğu Akdeniz’e

bakıldığında, her iki durumun da sözkonusu olduğu görülmektedir.

Bu kapsamda Türkiye’nin, Suriye ile sınırlandırmaya konu olabilecek

hem bitişik hem de karşı karşıya olan kıyıları; diğer devletlerle ise sa-

dece karşı karşıya kıyıları mevcuttur. Burada önem arz eden husus,

Türkiye’nin, kıyıları karşı karşıya bulunup da sınırlandırma yapacağı

devletleri nasıl belirleyeceğidir. Yukarıda da belirtildiği gibi, Türkiye

muhtemel münhasır ekonomik bölge sınırlarını düşey hatlarla kısıt-

lı sayıda ilgili kıyı ile kıyıdaş devlet seçilmesi anlamında minimalist

bir yaklaşımla belirlemiştir. Öncelikle bu anlayıştan vaz geçilip, düşey

hatlar yerine, maksimalist bir yaklaşımla diagonal hatlarla sınırlan-

dırmaya konu kıyı ve kıyıdaş devletlerin belirlenmesi yoluna gidilme-

lidir. Çünkü sınırlandırmaya konu ya da diğer tarafın kıyılarına bakan

kıyıların mutlaka bölgeyi ya da diğer kıyıları dik görmesi gerekme-

mekte, çapraz bir şekilde görmesi de yeterli olmaktadır

176

. Bu çerçeve-

175

Kuzey – güney kıyıları arasındaki mesafe, en uzun olduğu noktada yaklaşık 324

mildir.

176

Yücel Acer, “Doğu Akdeniz’de Deniz Alanlarını Sınırlandırılması ve Türkiye”,