134 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Fatih DEMİRCAN
133
148/1. maddelerinde sayılan parlamento kararlarını denetleme, 148//6.
maddesinde ifade edilen Yüce Divan sıfatıyla ceza yönünden denetim,
69/5-7-10. maddelerinde öngörülen siyasî partilerin kapatılmasıyla
ilgili temelli kapatma ve devlet yardımından yoksun bırakma yetki-
lerini içerir. Buna mukabil 1982 Anayasası, Anayasa Mahkemesi’ne,
69/3. maddesinde siyasî partilerin mali denetimini yapma yetkisini de
vermiştir. Buna rağmen 1982 Anayasası hiçbir maddesinde, Anayasa
Mahkemesi’ne, yukarıda saydığım kanunlardaki önlem niteliğindeki
yetkiler gibi bir yetki olan “yürürlüğü durdurma kararı verebilme” yet-
kisini vermemiştir. Ayrıca 1982 Anayasası; “Anayasa Mahkemesi’nin
kuruluşu, genel kurul ve bölümlerin yargılama usulleri, başkan, baş-
kanvekilleri ve üyelerin disiplin işlerinin kanunla; mahkemenin çalış-
ma esasları, bölüm ve komisyonların oluşumu ve işbölümünün kendi
yapacağı içtüzükle düzenleneceğini “Çalışma ve yargılama usulü”
başlıklı 149/5. maddesinde hükme bağlamıştır. Söz konusu Kanun;
30.03.2011 tarih ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve
Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’dur. Mezkûr Kanunda da Anaya-
sa Mahkemesi’ne yürürlüğü durdurma yetkisi verilmemiştir. “Yürür-
lüğün durdurulması” kararı yargılama usulüne ilişkin olduğundan ve
1982 Anayasası’na göre yargılama usullerinin 30.03.2011 tarih ve 6216
sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hak-
kında Kanun ile düzenlenmesi gerektiğinden, Anayasa Mahkemesi
İçtüzüğünü incelemeye gerek yoktur.
1982 Anayasası’nın “Yargı yolu” başlıklı 125/5. maddesinde “İdarî
işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların
doğması ve idarî işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının bir-
likte gerçekleşmesi durumunda gerekçe gösterilerek yürütmenin dur-
durulmasına karar verilebilir” denilmektedir. Bu hüküm Anayasa
Mahkemesi’ne yürürlüğü durdurma yetkisi vermemektedir. Çünkü
Anayasa Mahkemesi’nin yetkili kılındığı hususlar yasama organı iş-
lemlerinin denetimiyle ilgilidir. Burada belirtilen “İdarî işlem” kavra-
mının yürütmenin içinde kalan idareyle ilgili olduğu açıktır. Bu sebep-
le Anayasa yargısındaki ismi “Yürütmeyi durdurma” olmamalıdır.
Çünkü Anayasa yargısında uygulanmasının durdurulması istenen
norm yürütme organının değil yasama organının işlemidir.
1
Yasama
1
Şaban Cankat Taşkın, “Anayasa Mahkemesinin Yürürlüğün Durdurulması Ka-