138 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Fatih DEMİRCAN
137
II. B. 9) Yürürlüğün durdurulması bakımından Anayasa’da ya
da Kuruluş Yasasında bir hüküm olmadığından ortada bir boşluk
var demektir. Boşluk bulunan hallerde ise yargıcın hukuk yaratabi-
leceği, çağdaş hukuk sistemlerinde benimsenen bir görüştür. Hukuk
yaratma, genel nitelikte bir yasa olan Medeni Yasa’nın 1. maddesiyle
tanınmış bir yetkidir. Kaldı ki Anayasa’nın 138/1. maddesi de bunu
desteklemektedir. Yine Anayasa’nın 138/1. maddesi hükmü, ceza hu-
kukunun dışında kamu hukukunun diğer alanlarında da geçerlidir.
II. B. 10) Anayasa’nın 149/5. maddesi, yargılama usullerinin yasay-
la düzenlenmesini öngörmüştür. (O tarihteki) 2949 sayılı Yasa, yargı-
lama usullerini düzenlemiş ancak bu konuya yer vermemiştir. Esasen
bir yasanın, usulün tüm ayrıntılarını düzenlemesi beklenemez. Bu ne-
denle uygulamada ortaya çıkacak boşlukların içtihatla doldurulması
için yargıca yetki verilmiştir. Anayasanın 152. maddesindeki itiraz yo-
luna ilişkin kural, bu yola başvurulması için elverişlidir.
II. B. 11) İster maddi hukuk ister usul hukuku alanına girdiği ka-
bul edilsin, Anayasa Mahkemesi’nin içtihat yoluyla yürürlüğü dur-
durma kararı vermesi olanaklıdır ve anayasal denetim yetkisi kapsa-
mı içindedir.
II. B. 12) Anayasa Mahkemesi, yazılı kurallarda düzenleme bulun-
masa bile, Anayasayı yorumlama işlevini anayasal yargı denetiminin
isteklerine uygun olarak kullanıp uygulamayı durdurma kararı ver-
mek yükümlülüğündedir. Tersi durumda, kişileri olduğu kadar kamu
düzenini de “Anayasa koruması” ndan yoksun bırakmış olur. Bu se-
beple Anayasa Mahkemesi, kararını verirken, bu yetkinin kendisine
tanınıp tanınmadığını değil, yetkiyi yasaklayan bir kuralın bulunup
bulunmadığını araştırmalıdır. Anayasada ise bu kuralı yasaklayan bir
hüküm yoktur.
II. B. 13) Anayasa’nın 153. maddesindeki “İptal kararları geriye
yürümez” kuralı, mahkemenin, yürürlüğün durdurulması yönünde
karar vermesine engel değildir. Geriye yürümezlik kuralının, yalnız
söze bağlı kalınarak yorumlanması hukuk devleti ilkesine ve bu ilke
içinde var olan adalet ve eşitlik ilkelerine aykırı sonuçlar verebileceği
gibi itiraz yoluyla yapılacak denetimin amacına da ters düşer. Esasen
iptal kararlarının geriye yürümezliği kuralı, yürürlüğü durdurma yet-
kisinin önemini daha da arttırmaktadır. Şöyle ki yasa kuralı, gerekçeli
iptal kararının yayınlanmasına kadar Anayasaya aykırılığına karşın