144 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Fatih DEMİRCAN
143
Mahkemesi’ne yürütmeyi durdurma yetkisinin açık veya zımni ola-
rak verilmediğini belirtmiştir. Bununla beraber, Anayasa değişikliği
ile Anayasa Mahkemesi’ne böyle bir yetkinin, yargısal denetimin bü-
tünlüğe kavuşması için verilmesi gerektiğine inanmaktadır.
26
III. B. 5) Anayasa Mahkemesi, tüm kamu hukuku organları gibi
kural olarak yetkisiz bir organdır. Kendisinin sahip olduğu yetkiler
“verilmiş” yetkilerdir. Anayasa Mahkemesi’ne, Anayasamızın hiçbir
yerinde böyle bir yetki verilmemiştir.
27
IV. KARŞILAŞTIRMALI HUKUK
Amerika Birleşik Devletlerinde, taraflardan birinin kanunun uy-
gulanmasını isteyip diğeri de kanunun uygulanmamasını isterse
mahkeme yürürlüğü durdurma kararı verebilir. Bu, def’i usulüdür.
Yürütme ve yürürlüğü durdurmanın diğer bir usulü ise yargısal emir-
dir. Yargısal emir, idarenin ve yasamanın işlemlerine karşı uygula-
nabilmektedir. Dolayısıyla yargısal emirle hem yürütme hem de yü-
rürlük durdurulabilmektedir. Amerikan Yüksek Mahkemesi, hukuk
yaratma yetkisiyle donatılmıştır.
28
Fransa’da, Ülkemizdeki tüzüklerin Danıştay denetiminden geçi-
rilmesi gibi Anayasa değişiklikleri önce Anayasa Konseyinin deneti-
minden geçmekte ve inceleme bitene kadar yürürlük durmaktadır.
29
Almanya’da, Federal Anayasa Mahkemesi Kanunu’nda Federal
Anayasa Mahkemesine belirli alanlarda geçici tedbir kararı verme
yetkisi tanımıştır. Federal Anayasa Mahkemesi, içtihat yoluyla belirli
konularda geçici tedbir kararı verme yetkisini genişletip bütün konu-
larda geçici tedbir kararı vermiştir. Federal Anayasa Mahkemesinin
geçici tedbir kararı verebilmesi için; ağır sakıncaların doğmasını ön-
lemek veya tehdit edici bir gücü engellemek ya da başka önemli bir
nedenle kamu yararı açısından acilen zorunlu olması durumları olma-
sını belirtmektedir.
30
26
Mehmet Akif Tutumlu, “Anayasa Yargısında Yürütmenin Durdurulması Üzeri-
ne” ,
TBBD.
D.1989, S.5 s.748
27
Kemal Gözler, “Türk Anayasa Hukuku Dersleri” , Eylül 2008, 6. Baskı, s.580
28
İlhan Arsel, “Amerikan Anayasası ve Federal Yüksek Mahkeme” , 1958, s.165 vd.
29
4 Ekim 1958 tarihli Fransa Anayasası 61. Madde
30
Yavuz Sabuncu, “Alman Anayasa Yargısında Geçici Tedbir Kararı” ,
AİD.
, Y.1984
S.17/2