TBB Dergisi 120.Sayı

TBB Dergisi 2015 (120)

Ali ALTINTAŞ

201

arasındaki kişisel ilişkiye bağlıdır. Bu konu bazılarınca teferruat ola-

rak nitelendirilebilir ama bir kuruma ve temsilcisine verilen önem bu

tür dış belirtilerden hareketle değerlendirilir.

Bu açıklamalarımız, CBS’nin yargı erki içinde düşünülmesi duru-

munda geçerlidir. Eğer, evrensel ilkeler ve öğretideki baskın görüş na-

zara alınarak CBS yürütme erki içinde telakki edilirse ortaya çok daha

vahim bir tablo çıkmaktadır. Zira devlet erkleri arasındaki sıralamaya

aykırı şekilde illerde yapılacak törenlerde yürütmeyi temsilen vali bi-

rinci sırada yer alırken onu sırasıyla TBMM üyeleri, mahallin en bü-

yük komutanı, general ve amiraller, garnizon komutanı, büyükşehir

belediye başkanı, bakan yardımcısı, il belediye başkanı takip edecek-

tir. Cumhuriyet başsavcısını da saydığımızda, yargının ilk temsilcisi

olan adalet komisyonu başkanı yargıcın önünde, yasama ve yürütme

erklerinin çok sayıda temsilcisi bulunacaktır. Ağır ceza mahkemesi

bulunmayan ilçeler bakımından vehamet daha üst seviyededir (Bkz.

Örn. Kocaeli ili, Gölcük ilçesi protokol listesi

). Yargıçlar, hiçbir anaya-

sal erk üstlenmemiş meslek yüksekokulu öğretim görevlilerinin, ba-

zen astsubay seviyesindeki askeri görevlilerin, emri altındaki kolluk

amirlerinin ve hatta genel ve özel bütçeli kuruluşların üst yöneticileri-

nin arkasında yer almaktadır.

Halk ve bürokrasi nazarında, Cumhuriyet başsavcısına, yargıçla-

rın ve özellikle üst mahkeme başkanının önünde yer verilmesi, onun,

yargıçların üstü, amiri konumunda algılanmasına neden olması da

üzerinde önemle durulması gereken bir başka sorundur.

Mahkemeler bağımsız olsalar da devlet tüzel kişiliğinden ayrı bir

tüzel kişiliğe sahip değildirler. Kendi harcamalarını yönetemezler.

Adliyelerde hizmetler merkezden planlanır ve örgütlendirilir, bütçe

merkezden karşılanır, adli personel merkezden yönetilir ve denetle-

nir. Adli mahkemelerin bina ve donanım ihtiyaçları, personel gider-

leri Adalet Bakanlığı genel bütçesinden karşılanır.

Bu da yürütmeye

doğrudan bir bağlılık durumunu ortaya koymaktadır. Mevcut sisteme

Ümit Müderrisoğlu, “Nasıl Bir Yargı Reformu?”,

com/makale_1100.htm (06 Şubat 2015).

(07 Şubat 2015).

Esra E. Kilim, Türkiye’de Adalet Yönetimi Bağımsız Yargının Sıkı Bağları, Siyasal

Kitabevi, Ankara, 2013, s. 122.