TBB Dergisi 120.Sayı

Protokol Sıradüzeni ve Ötelenen Yargıçlık

198

İllerde CBS’yi temsil eden iddia makamındaki Cumhuriyet baş-

savcısının, “Üst mahkeme” konumundaki BAM başkanının ve Cum-

huriyet başsavcısının önünde yer alması bir başka gariplik olarak

karşımıza çıkmaktadır. 5235 SK’nin 34/3’üncü maddesine göre mah-

kemenin temsili görevi BAM başkanına aittir. Üst mahkeme temsilci-

sine, alt mahkeme nezdinde görev yapan CBS temsilcisinden sonra yer

verilmesinin nedenini ancak düzenlemeyi yapanlar bilebilir. Zira bu

sıralama mantık kuralları ile açıklanabilecek türden değildir. Yönet-

melik koyucunun iradesi, illerde yargının Cumhuriyet başsavcısı tara-

fından temsili yönünde ise üst mahkeme konumundaki BAM başkanı-

na ve Cumhuriyet başsavcısına il Cumhuriyet başsavcısından önce yer

verilmesi gerekirdi. Belirtmek gerekir ki Yönetmelik, çelişkili düzen-

lemeleri yanında baro başkanının protokoldeki sırası yönünden yasa-

ya aykırı bir hüküm içermektedir. Avukatlık Kanunu’nun 76/3’üncü

maddesi gereğince baro başkanının protokoldeki yeri Cumhuriyet

başsavcısının yanıdır. Ancak Yönetmelik’te, Cumhuriyet başsavcısı

ve mahkeme başkanları ile baro başkanı arasında üniversite rektörü

bulunmaktadır. Yönetmeliğin bu hükmü açıkça kanuna aykırıdır, zira

normlar hiyerarşisine göre yönetmelik hükmü kanun hükmüne aykırı

olamaz.

Cumhuriyet başsavcısı, adalet komisyonu başkanı, BAM başkanı,

BİM başkanı, BAMCumhuriyet başsavcısı, idare ve vergi mahkemeleri

başkanları ile baro başkanı arasındaki ilişki öncegelme sıralaması yani

yatay sıralama, eşitler arası önceliği ifade ettiğine göre öndegelme – ön-

cegelme kavramları hakkında yaptığımız açıklamalar da göstermek-

tedir ki, CBS, yargıçlığa ve hatta üst mahkeme başkanlığına nazaran

üst unvandır. İl Cumhuriyet savcılarına başsavcı unvanı verilmeden

önce, 1 Ekim 1981 tarihli RG’de yayımlanan “Ulusal ve Resmi Bayram-

larda Yapılacak Törenler Yönetmeliği”

bunun kanıtıdır. Cumhuriyet

savcısının protokolün beşinci sırasında yer aldığı bu Yönetmeliğe göre

yargıçlar 10’uncu sırayı savcı yardımcıları ve siyasi parti il başkanları

ile paylaşmaktadır. Yargıçlık, savcı yardımcılığı ve siyasi parti il/ilçe

başkanlığı mertebesinde görülmektedir. Tarafsızlıkları gereği siyaset-

ten özenle uzak durmaya çalışan yargıçlar siyasetçilerle aynı protokol

sırasına yerleştirilmiştir. Protokolün, kamusal yaşamda devlete, kuru-

01.10.1981 tarih ve 17475 sayılı RG’de yayımlanmıştır.