398 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Ferhat KARABULUT / Ersin KARAPAZARLIOĞLU / Hamza TOSUN
397
ilişkin karar verebilmesi için olayın nasıl gerçekleştiğini bilmesi yani
mahkeme önünde, soruşturma ve kovuşturma evresinde elde edilen
deliller vasıtasıyla canlandırılması gerekmektedir.
Deliller hukuk literatüründe kendi aralarında kategorilere ayrıl-
maktadır. Çeşitli sınıflandırmalar olmakla birlikte, mahkemenin hü-
kümle çözmesi gereken asıl olayı ispatlayan delillere doğrudan doğ-
ruya deliler, hakkında karar verilmesi gereken esas olaya bağlı olan
yan olayları açıklayan deliler ise dolaylı veya belirti deliller olarak
adlandırılır. Bunun yanında kaynağı kişi olan
(tanık, sanık ve bilirkişi)
ve kaynağı nesne
(belge ve belirti)
olan deliller olarak sınıflandırmak
mümkündür.
39
İspat gücü bakımından deliler, doğrudan doğruya delil
ve tamamlayıcıya ihtiyaç duyan ve duymayan delil olarak, elde edil-
diği kaynağa göre ise beyan delilleri, belge delilleri, nesne delilleri, iz
delilleri ve vücut parçaları olarak tasniflenmektedir.
40
Başka bir ifa-
deyle beyan, belge-vesika ve belirti delilleri olarak sınıflandırılmakta-
dır.
41424344
Meydana gelen somut olayla ilişkili olarak yapılan tanık, mağdur,
müşteki ve şüphelilerin yetkili makamlar karşısında ve usulüne uy-
gun olarak yaptığı açıklamalar beyan delilini oluşturur. Olayla ilişkisi
olan bireylerin yapmış olduğu açıklamaların beyan delili olarak kabul
edilebilmesi için kovuşturma evresinde mahkeme önünde yapılması
veya soruşturma evresindeki açıklamaların mahkeme önünde tekrar-
lanmaları gerekir.
454647
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 28.02.2012 ta-
rih ve 2011/1-692 Esas 2012/ 60 sayılı
“… kolluk görevlilerince alınan…ta-
rihli ifadesinde, …anlatımın diğer bölümleri ile benzer mahkeme huzurundaki
39
Nur Centel/Hamide Zafer, a.g.e.,204
40
Vahit Bıçak, a.g.e.,430-436
41
Yasin Ataç/Ekrem Muş/Eyüp Aydoğdu/Ersin Karapazarlıoğlu, “Polis Akademi-
si Güvenlik Bilimleri Enstitüsü Öğrencilerinin Delil Algısı”
Polis Bilimleri Dergisi
,
Ankara, 2013, 15(3)
42
Gül Fatih, Ninhidrinin Sciff Bazı Oluşturma Özelliğinden Faydalanarak Parmak İzi
Tayininde Kullanılması, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanma-
mış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2014, ss. 4
http://acikerisim.selcuk.edu.tr:8080/
xmlui/bitstream/handle/123456789/ 1029/357059.pdf?sequence=1 (22.06.2015)
43
Ersan Şen, “Ceza Yargılama Süreci”,
TBB Dergisi,
Ankara, 2011 (97), http://tbbder-
gisi.barobirlik.org.tr/m2011-97-1113, (15.04.2014)
44
Nurullah Kunter, a.g.e., s.493
45
Nur Centel/Hamide Zafer, a.g.e.,205
46
Nevzat Toroslu/Metin Feyzioğlu, a.g.e., s.178-198
47
Yasin Ataç/Ekrem Muş/Eyüp Aydoğdu/Ersin Karapazarlıoğlu, a.g.e.