395 / 617
Ceza Muhakemesinde Delil Kavramı ve Kovuşturma Sürecinde Hâkimlerin Delil Algısı
394
tası”
olarak tanımlamıştır.
26
Görüleceği üzere delil kavramı kaynak-
larda farklı farklı tanımlanmaktadır. Polisin Adlî
Görevlerinin Yerine
Getirilmesinde Delillerin Toplanması, Muhafazası ve İlgili Yerlere
Gönderilmesi Hakkında Yönetmeli
kte yapılan tanımlamanın bu ça-
lışmada listelenmiş olan diğer tanımlara göre daha kapsayıcı olduğu
değerlendirilmektedir.
Meydana gelen olayın soruşturma ve kovuşturma evresinin sağ-
lıklı olması, olayla ilgili elde edilen delillerin maddî gerçeği ispat gücü
ile doğru orantılıdır. Soruşturma evresinin en önemli faaliyeti, olayla
ilgili toplanan delillerin araştırılıp ortaya çıkarılması ve elde edilen bu
delillerin muhafazasıdır.
27
Kural olarak deliller soruşturma evresinde
araştırılır ve kovuşturma evresinde değerlendirilir.
2829
2.2.1.Delil Özellikleri
Ceza Muhakemesinde, ispat vasıtası olan delillerin bazı özellikle-
rinin olması diğer bir ifadeyle meydana gelen somut olayın bir parçası
olması ve olayı yansıtması gerekmektedir.
30
Delillerde bu özelliklerin
bulunmaması durumunda, delil olarak değerlendirilmesi mümkün
olmadığı gibi, elde edilişinde mevzuata uygun hareket edilmediği
takdirde de delil yasakları devreye girmektedir. Deliller, ceza uyuş-
mazlığını oluşturan olayın bir parçasını ispat edebilecek nitelikte ve
elde edilebilir olmalıdır. CMK m.217/1 de belirtildiği gibi ulaşılama-
yacak ve dolayısıyla mahkemeye sunulamayacak durumda olmama-
lı, mahkemede tartışılabilir olmalıdır. Deliller hukuka uygun yollar-
dan elde edilmiş olmalıdır. Zira CMK m.217/2 kişiye yüklenen suçun
hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş delillerle ispat edilebileceğini
belirterek, bunun aksi durumda olanların hâkimin vicdani kanaatine
ve hükme esas olamayacağını esasa bağlamıştır. Sağlam ve güvenilir
olmalı, sonradan uydurulmuş veya tahrif edilmiş olmamalıdır. Müş-
26
Şenocak, Cengiz, Maddi Suç Delilleri ve Ateşli Silahlar 3. Baskı, Ankara, 1997, s.27.
27
Nur Centel/Hamide Zafer, a.g.e.,201
28
Hamide Zafer, Ceza Muhakemesi Hukuku 1. Bası, Hakan Karakehya (Ed) T.C.
Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2931, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1887
(ISBN 978-975-06-1594-8), Eskişehir, 2013, s. 63,
Anadolu.edu.tr(2013), http://
www.eogrenme.
anadolu.edu.tr(19.11.2013)
29
Nur Centel/Hamide Zafer, a.g.e.,201
30
Nur Centel/Hamide Zafer, a.g.e.,204