468 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Cüneyt UYSAL
467
her zaman tüm zararları giderilmez. Üstelik maddi zarar oluşturan bir
olayın aynı zamanda manevi bir zarar oluşturması nedeniyle zarar gö-
renin gerçekte tüm zararları kapatılmaz. Örneğin zarar görenin dava
yolu ile zararının giderilmesi için kaybettiği zaman, zarar görenin da-
vasını düşünmesi nedeniyle yaşadığı endişe gibi manevi zararlar hiç-
bir şekilde giderilemez. Bu nedenle zarar henüz ortaya çıkmadan, bu
zararı oluşturan tehlikenin ortadan kaldırılması uygulamanın aksine
somut olay adaletini yerine getirmede daha başarılı bir işleve sahip ol-
maktadır. Zarar tehlikesini önleme sorumluluğu, 6098 sayılı Yeni Türk
Borçlar Kanunu’nda düzenleniş şekli itibariyle bina ve yapı eseri mali-
kinin sorumluluğuyla bağlantılı olarak düzenlenmesi nedeniyle diğer
kusursuz sorumluluk hallerinde maddenin uygulanmasında tereddüt
oluşturabilecektir.
3
I- KANUNİ DAYANAK
İnceleme konusu yapılan zarar tehlikesinin önlenmesi ile ilgili
eski 818 sayılı Borçlar Kanunu’(BK) nun tedbirler başlıklı 59. maddesi
şöyledir:
“
Bir binadan yahut diğer bir şahsın imal ettiği şeylerden dolayı
zuhura gelecek bir zarara maruz olan kimsenin, tehlikeyi bertaraf et-
mek için, lazım gelen tedbirlere tevessül etmesini malikten talep etme-
ye hakkı vardır.
Şahısların ve malların vikayesine dair olan zabıta nizamları baki-
dir”.
Yeni 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’(TBK) nun tedbirler başlığı
yerine geçen zarar tehlikesinin önlenmesi başlıklı 70. maddesi şöyle-
dir:
“
Bir başkasına ait bina veya diğer yapı eserlerinden zarar görme
tehlikesiyle karşılaşan kişi, bu tehlikenin giderilmesi için gerekli ön-
lemlerin alınmasını hak sahiplerinden isteyebilir.
Matbaası, İstanbul 1998, s. 457 “Herkes hukukça korunan varlıklarında, özellikle
mal ve şahıs varlığında meydana gelen zarara, ilke olarak, bizzat katlanmak zo-
rundadır.”
3
Eren, a.g.e., s. 487”Ceza hukukunun aksine sorumluluk hukukunda salt tehlike,
sorumluluk doğurmaz.”