dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

Coşkun ÖZBUDAK

109

Bir başka çalışmalarına

“Türkiye’de Yargı Yoktur”

gibi son derece

düşündürücü bir isim vermiş olan bu iki yazarın yaptığı saptamalar

ve getirdiği eleştiriler, esasen Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana

söz konusu olan yargı anlayışına yöneliktir. Ancak geçmişten günü-

müze

Cumhuriyet dönemi yargısının Cumhuriyet iktidarının talep-

leri doğrultusunda hareket ettiği, her iktidar değişikliğinde eskisi-

nin son askeri, yenisinin ilk müntesibi olduğu, toplumsal talepler ve

özgürlüklerin, devrin iktidarının güvenlik anlayışı ve siyasi çıka-

rıyla örtüştüğü oranda anlamlı olduğu

yönündeki saptama, güncel

bir kararı konu alan bu çalışma bakımından ayrıca önem taşımaktadır.

Zira görünen o ki, Cumhuriyetin müeyyidesi olmakla eleştirilen

yargı, günümüzde de muktedirin güdümünden çıkıp

“hukukun mü-

eyyidesi”

haline gelememiştir.

Eğer Anayasa Mahkemesinin güncel sorunu Cumhuriyet yar-

gısı için söylenenler kadar derin ve kronik değilse, inceleme konusu

karardaki hukuka aykırı sonucun; yorum ve kıyas ilkelerinin doğru

uygulanmamasından ve ilgili hükümler arasındaki sebep sonuç ilişki-

sinin yer değiştirmesinden kaynaklandığı söylenebilir. Bu durumda,

yukarıda atıf yapılan yorum ilkeleri bağlamında; eldeki konuya ilişkin

kuralların sözel anlamı, tarihçesi, hukuk ve kanun sistemindeki yeri,

kıyas yapılacak kuralların/durumların niteliği ve yasa (mevzuat) yapı-

cının amacı dikkate alınarak bir hükme ulaşma çabası adil bir sonucu

mümkün kılar.

Ama sorun daha derin ve kronik ise yeni mahkeme binaları ve

adliye sarayları değil, hukukun müeyyidesi olan bir yargı kurumu, ge-

leneği ve kültürü inşa etmeye başlanmalıdır.

4. Sonuç

Ulusal Kurtuluş Savaşı sonrasında ilan edilen Cumhuriyet, yalnız

rejim değişikliğini değil aynı zamanda hukuk ve ahlak temelindeki

değişikliği de ifade eder. Bir başka ifadeyle, Cumhuriyet rejimi ile din

temelli ahlak anlayışından laik temelli ahlak anlayışına, dinsel-örfi

hukuktan laik hukuka geçiş amaçlanmıştır.

Türk yargısına ilişkin yukarıdaki eleştiriler saklı kalmak üzere,

bu amaç doğrultusunda bir evrilme de kısmen gerçekleşmiştir. An-

Orhan Gazi Ertekin, Faruk Özsu, Kemal Şahin, Muzaffer Şakar, Uğur Yiğit,

Türkiye’de Yargı Yoktur, İstanbul, 2014