dergi-121

Anayasa Mahkemesi: “Resmi Nikâh Olmaksızın Dini Nikâh Caizdir”

106

hukuk ilkelerine uzak olmasıyla, ya da daha kötüsü, taşıdığı düşünce-

yi/inancı en temel hukuksal ilkelere tercih ederek hüküm kurmakta

sakınca görmemesiyle açıklanabilir.

Ben bu noktada yanılmış olmayı

temenni ediyorum.

AYM inceleme konusu iptal kararının gerekçesinde, Anayasa’nın

13, 20 ve 24. maddeleri bakımından inceleme yapmış, buna karşılık

Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan laiklik ilkesine değinme gereği

dahi duymamıştır. Tüm kararda laiklik kelimesine (18) defa, karşı oy

kullanan üyeler yer vermiştir.

Laiklik ilkesine atıf yapılması için bu kelimenin kullanılması ge-

rekmeyebilir. Ancak iptal gerekçesinde bu ilkeyi çağrıştıran ifadelere

de yer verilmemiş olması ve Anayasa’da laiklik ilkesinin somutlaştığı

maddelereden bir olan 24. maddenin salt din ve vican özgürlüğü bakı-

mından irdelenmesi de ayrıca dikkat çekicidir.

Oysa karşı oy yazarlarının laiklik kelimesini kullanırken atıf yap-

tığı metinler Anayasa’nın kendisine ve AYM’nin benzer konularda

daha önce vermiş olduğu kararlara aittir.

Anayasa’nın Devletin rejimini de düzenleyen, konuyla ilgili hüküm-

lerinde bugüne kadar temel bir değişiklik yaşanmadığı göz önünde bu-

lundurulduğunda, inceleme konusu AYM kararındaki anlayışın önem-

siz bir yaklaşım farklılığından kaynaklandığı da söylenememektedir.

AYM’nin son dönem kararlarında haklar ve özgürlükler eksenine

ağırlık verdiği ve ölçülülük ilkesine sıklıkla başvurduğu görülmekte-

dir. Anayasa’ya uygunluk denetiminde ve bireysel başvuru yolunda

haklar ve özgürlükler eksenli yaklaşım elbette takdire şayandır. An-

cak, denge gözetmeksizin, tek başına haklar ve özgürlükler pencere-

sinden bakılmasının da bir eksen kaymasına yol açması, hakları ve

özgürlükleri aslında tümden yok edecek olan bir gidişin kilometre

taşlarını döşemekte olması kaçınılmazdır.

Çünkü

özgürlüklerin sı-

nırsız olduğu yerde hiç kimse özgür değildir.

AYM dini inanç söz konusu olduğunda tercihini özgürlükler bağlamında kullan-

makta ve tutumuna gerekçe bulmakta da zorluk çekmemektedir. Bkz. AYM’nin

25.06.2014 tarih ve 2014/256 Başvuru Numaralı kararı, Coşkun Özbudak, “Birey-

sel Başvuru Kararlarında Ayrımcılık Yasağı”,

Terazi Hukuk Dergisi

, Ankara, Aralık

2014

Bülent Serim, “Nikah Sadece Nikah Değildir”,

sadece-nikah-degildir-0106151200, (İnd.T.: 01.06.2015)