dergi-121

125 / 473

Gümrük İşlemlerine Tabi Tutmadan Ülkeye Eşya Sokma Suçu Üzerine Bir İnceleme 124
reğince yapılan işlemleri ifade eder” şeklinde tanımlamıştı.31 Buna göre
gümrük işlemi, gümrük idareleri tarafından mevzuata uygun ya-
pılması gereken her türlü işlemi kapsamaktadır. Söz gelimi, eşyanın
gümrük bölgesine getirilmesi ve tüm yasal prosedürün uygulandık-
tan sonra ülkeye sokulması arasında yapılan tüm işlemler, gümrük
idarelerinin görevi dâhilinde ise gümrük işlemi olarak sayılacaktır.
Buna karşılık diğer idarelerin gümrüğe ilişkin yapacağı işlemler bu
kapsamda ele alınamaz.
Gümrük idarelerinin hangi işleminin gümrük işlemi sayılacağı
ise onların kuruluş fonksiyonları ile alakalıdır. Gümrük idarelerinin
kurulma amacı olarak öngörülen eşya giriş ve çıkışına dair yürürlükte
olan gümrük mevzuatını ve diğer mevzuatlar uyarınca yapacağı iş-
lemler ancak gümrük işlemi olarak değer kazanacaktır.32
Eşya taşıyanların, ülkeye eşya sokarken veya çıkartırken hangi
gümrük işlemlerine tabi olacağı, 5911 sayılı Kanunla değişik 4458 sa-
yılı Gümrük Kanunu’nun “Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesine Giriş ve
Çıkışları” başlıklı Birinci Bölümünde yer alan 33. maddesinde; “Tür-
kiye Gümrük Bölgesine giriş ve çıkış gümrük kapılarından yapılır. Türkiye
Gümrük Bölgesinin giriş noktalarındaki gümrük kapıları ile içeride bulunan
gümrük kapıları arasında belirli yolların takip edilmesi zorunludur. Giriş ve
çıkış kapıları ile bunları birbirine bağlayan yollar ve hava taşıtlarının Türkiye
Gümrük Bölgesinde inebilecekleri gümrük işlemi yapılan havalimanları ilgili
kamu kuruluşlarının görüşleri alınarak, Müsteşarlıkça tespit edilerek Resmi
Gazetede yayımlanır” şeklinde gösterilmiştir.33
Gümrük Kanunu’nun bu amir hükmü karşısında Türkiye’de eşya
giriş ve çıkışları ancak gümrük kapılarından belirli bir güzergâh ta-
kip edilerek yapılabilecektir. 2009 tarihli Gümrük Yönetmeliği’nde de
ilgili amir hükmün şartları, usulleri ve mücbir hallerde başvurulacak
istisnai halleri düzenlemiştir.34 Tüm bu düzenlemelerin aksine, bir ki-
31 Tokgöz, s. 40, Yurtcan, s. 18.
32 Kılıç, s. 91.
33 5911 sayılı Kanun’la Değişik 4458 sayılı Gümrük Kanunu için bkz.
34 Gümrük Yönetmeliği madde 73 vd. Ayrıca bkz.