127 / 473
Gümrük İşlemlerine Tabi Tutmadan Ülkeye Eşya Sokma Suçu Üzerine Bir İnceleme
126
Genel olarak değerlendirecek olursak, bu suçta -ve genelde tüm
kaçakçılık suçlarında- korunmaya çalışılan hukuki yarar en basit iti-
bariyle devletin ekonomik yararlarıdır.
37
C. Suçun Maddi Unsurları
1. Fiil
Suçun maddi unsurlarından olan fiil (hareket), suç tipinde yer alan
tanıma uygun veya bu tanımda gösterilen neticeyi gerçekleştirmeye
elverişli iradi insan davranışı olarak tanımlanabilir.
38
Söz konusu suç
açısından aranan fiil ise, eşyanın gümrük işlemlerine tabi tutulma-
dan ülkeye sokulmasıdır. 2013 tarihli 6455 sayılı Kanun’la değişme-
den önce Kanunda “eşyayı, … Türkiye’ye ithal eden kişi” ifadesi yer
almaktaydı.
39
İthal etme deyiminin gümrük mevzuatında düzenlenen
gerekli prosedürler uygulanarak eşyanın ülkeye girmesi anlamında
daha teknik bir kavramdır; oysaki eşyanın ülkeye sokulması ibaresi
kanunun sadeliği ve anlaşılabilirliği bakımında yerinde olmuştur.
40
Eşyanın gümrük işlemlerine tabi tutulmadan ülkeye sokulma-
sı ibaresinden ne anlaşılması gerektiğini tam olarak ortaya koyabil-
mek için öncelikle Gümrük Kanunu’nda düzenlenen usulleri bilmek
gerekmektedir. Söz gelimi, bir eşyanın ülkeye sokulabilmesi için ön-
celikle eşyanın gümrüğe sunulması, eşyanın mahiyeti, miktarı, nevi,
cinsi hakkında özet bir beyan verilmesi
41
, işlemler yapılıncaya kadar
37
Tokgöz, s. 16 vd. Kılıç, s. 92.
38
Hamide Zafer, Ceza Hukuku Genel Hükümler – TCK m. 1-75, 3. Bası, İstanbul,
2013, s. 191. Ayrıca; fiil, bir suçun mevcudiyetinin en önemli şartıdır, bu sebeple
dış dünyada değişiklik meydana getiren fiil olmadan suçta oluşmayacaktır ( nul-
lum crimen sine actione). Bundan dolayıdır ki, ceza hukuku, kişinin isteği arzusu
veya düşüncesi ile ilgilenmez, meğerki bu hususlar dış dünyada bir değişiklik
meydana getiren iradi insan davranışına dönüşsün. Artuk/Gökcen/Yenidünya
(Özel Hükümler) , s. 11 vd.
39
4926 sayılı Mülga Kanun zamanında da “ithal etme” ibaresi kullanılmıştı. Yurt-
can, s. 210.
40
Aynı yönde bkz. Kılıç, s. 94.
41
Özet beyanın verilme zorunluluğu, kime ve ne zaman verileceği 5911 sayılı
Kanun’la değişik 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 35. maddesinde düzenlenmiş-
tir. Bunun yanı sıra özet beyanın içeriği ise 35/B’ de “Özet beyanın şekli ve içeriği;
öncelikle güvenlik ve emniyet amacı ile uluslararası standartlar ve ticari uygula-
malardan yararlanılarak risk analizi ve gümrük kontrollerinin etkin yapılabilmesi
için gerekli bilgileri kapsayacak şekilde yönetmelik ile belirlenir.” şeklinde belir-
tilmiş ve Gümrük Yönetmeliğine atıfta bulunulmakla yetinilmiştir.