dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

Batuhan AKTAŞ

127

geçici depolama yerine alınması, gümrükçe onaylanmış işlemlere tabi

tutulması, eşyanın hangi rejime tabi tutulacağı konusunda beyanın

verilmesi (rejim beyannamesi)

ve kontrol gibi bir takım prosedürleri

tamamlanmalıdır.

İthale konu eşyanın ülkeye sokulmasından önce gümrük işlemleri

esnasında özet beyanda yer almayan bir takım eksiklerinin ortaya çık-

ması durumunda Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu tatbik edilebilecek

midir? Veya söz konusu suç ne zaman oluşmuş sayılacaktır? Bu aşama-

da öncelikle özet beyanı ile rejim beyannamesini birbirinden ayırmak

gerekmektedir. Özet beyanında henüz eşya sahiplerinin veya temsil-

cisinin ithal iradesi ortaya çıkmamaktadır.

Bunun neticesinde özet

beyana ilişkin eksiklikler konusunda eşyayı taşıyandan veya eşyanın

sahibinden gerekli bilgiler alınacak ve somut olayın özelliklerine göre

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda yer alan gümrük kabahatleri uygula-

ma alanı bulacaktır (GK m. 273).

Gümrük beyanı, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 58. maddesinde: “Bir gümrük

rejimine tabi tutulmak istenen eşya, bu rejime uygun şekilde yetkili gümrük ida-

resine beyan edilir.” şeklinde düzenlenmiştir. Rejim beyannamesi de denilen bu

beyan, eşyanın Gümrük Kanunu’nda yer alan rejimlerden hangisine tabi olacağı

konusunda eşya sahibinin veya temsilcisinin iradesini yansıtmaktadır. Bu beyan

yazılı şekilde yapılabileceği gibi bilgisayara veri işleme yoluyla, sözlü olarak veya

tasarruf yoluyla da yapılabilir (GK m. 59). Gümrük rejimleri ise yine Gümrük

Kanunu’nda yer almaktadır ve inceleme konusu suçla bağlantılı olarak ithale iliş-

kin gümrük rejimleri Gümrük Kanunu’nun 74 ile 134. Maddeleri arasında; serbest

dolaşıma giriş rejimi, transit rejimi, gümrük antrepo, dâhilde işleme rejimi, güm-

rük kontrol altında işleme rejimi ve geçici ithalat rejimi olarak düzenlenmiştir.

Bunlardan en önemlisi Türkiye’ye getirilen eşyanın yurt içinde pazara sunula-

bilmesi için gerekli olan “Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi” dir. Türkiye Gümrük

Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi ise ancak ticaret politikası önlem-

lerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması

ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkün olacaktır ( GK m. 74).

Ayrıntılı bilgi için bkz. Şentürk Çıldır/Hüseyin Denizhan, Açıklamalı – İçtihatlı

6455 ve 6545 sayılı Yasalar İle Değişik 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu,

2. Bası, Ankara, 2015, s. 68 vd.

Bu aşamaların ayrıntıları için bkz. Dilara Şahin, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele

Kanunu’ndaki İthalat Kaçakçılığı Suçları ve Kabahatleri (Yüksek Lisan Tezi), İs-

tanbul, 2011, s. 11 vd. Ayrıca gümrük idaresi ve rejimleri için bkz. Danışman, s. 33

vd.

Özet Beyan ve Rejim Beyannamesi için Krş. dn. 36 ve 37.

Bu konuya ilişkin Kılıç, şöyle bir örnek vermiştir: “ Özet beyanda yer almadığı

halde, taşıtın boşaltılması sonucu çıkan eşya, gümrük işlemlerine tabi tutulmayan

eşya olarak değerlendirilip kaçakçılık suçu işlenmiş mi kabul edilecektir? Kesin

bir dille hayır, bu aşamada Gümrük Yönetmeliğine göre takibata geçilecek ve faz-

lalığın nerden kaynaklandığının izahı taşıt sahipleri, kaptanları, acentelerinden