146 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Batuhan AKTAŞ
145
rek fail olarak sorumluluklarının belirlenecek olmasıdır. Kaçakçılık fi-
illerini önlemek ve araştırmakla yükümlü olan kişiler aynı Kanun’un
19. maddesinde; “
Mülkî amirler, Gümrük Müsteşarlığı personeli ile Emniyet
Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komu-
tanlığına bağlı personel, bu Kanunla yaptırım altına alınan fiilleri önleme,
izleme ve araştırmakla yükümlüdür
” şeklinde belirlenmiştir. Bu madde
uyarınca sayılan kişilerin kaçakçılık suçlarına katılımı yardım etme
şeklinde de gerçekleşse bu özel hükümden dolayı artık müşterek fail
olarak cezalandırılacaklardır.
95
Gümrük işlemlerine tabi tutmadan ülkeye eşya sokma suçu açı-
sından ise yukarıda değerlendirilen genel nitelikli haller uygulama
alanı bulacaktır. Söz gelimi, gümrük işlemlerine tabi tutmadan ülkeye
eşya sokma suçu tek bir kişi tarafından işlenebileceği gibi, örgüt faa-
liyeti çerçevesinde veya örgüt idaresi olmayan üç veya daha fazla kişi
tarafından toplu olarak işlenebilir. Ayrıca bu suça göz yuman ve 19.
maddede sayılan kişiler müşterek fail olarak sorumlu olacaklardır.
96
Bu suçun nitelikli hali açısından da aynı hususlar geçerlidir.
3. İçtima
Suçların içtiması konusunda Türk Ceza Kanunu’nda kabul edilen
ilkelerden birisi; “
ne kadar fiil varsa o kadar suç, ne kadar suç varsa o kadar
ceza
vardır”
şeklinde ifade edilmektedir.
97
Ancak bu ilkenin de istisna-
ları mevcuttur. 5237 sayılı TCK, “
Suçların İçtimaı
” (TCK m. 42-44) başlı-
95
Ayrıca ilgili suçun, suçları önlemek, izlemek ve araştırmakla görevli olan bu ki-
şiler tarafından işlenmesi ağırlatıcı hal olarak düzenlenmiştir (KMK m.4/4). Bu
hususta söz konusu nitelikli hali ancak özel faillik niteliğini taşıyan kişiler gerçek-
leştirebilecektir. Suçun temel hali herkes tarafından ancak nitelikli hali belirli özel-
likleri sağlayan kişiler tarafından işlenebilen suçlara doktrinde “görünüşte özgü
suçlar” denilmektedir. Aydın, s. 114.
96
Bunun yanı sıra, 5607 sayılı KMK m. 5 hükmü uyarınca bu suça iştirak eden ki-
şiler, resmi makamlar tarafından suç öğrenilmeden, fiili, diğer failleri ve kaçak
eşyanın yerini mercilere haber vermesi ve bu bilgi doğrultusunda faillerin yaka-
lanıp eşyanın bulunması durumunda faile ceza verilmeyecektir. Yetkili makamlar
suçu öğrendikten sonra, gerekli bilgileri paylaşıp olayı aydınlatalar hakkında ise
cezanın üçte iki oranında indirileceği öngörülmüştür.
97
Özgenç, s. 536. Eski Türk Ceza Kanununda farklı olarak artık suçların ve cezala-
rın içtimaı ayrımı yeni kanunda yer almamaktadır. Yeni Türk Ceza Kanununda
yalnızca suçların içtiması düzenlenmiş, cezaların içtiması Ceza ve Güvelik Ted-
birlerinin İnfazı Hakkında Kanununun (CGTİHK) 99. maddesinde düzenlenmesi
uygun görülmüştür. Artuk/Gökcen/Yenidünya, s. 669.