142 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Batuhan AKTAŞ
141
maz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur”
şeklinde düzenlemiştir.
85
Bu
hükümden hareketle, teşebbüs kısaca kişinin elverişli hareketlerle baş-
ladığı suçu elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaması veya arzu
ettiği neticenin ortaya çıkmaması olarak tanımlanabilir.
Bunun neticesinde, teşebbüsün unsurları; 1) suç işleme kastı, 2)
icra hareketlerine başlanılması, 3) icra hareketleri neticeyi ortaya çıka-
racak elverişli hareketlerden olması ve 4) neticenin fail dışında ortaya
çıkan bir engel nedeniyle gerçekleşmemesi olarak gösterilebilir.
86
Kaçakçılık suçları açısından ise teşebbüs mülga Kanun olan 4926
sayılı Kanun’un “
Tanımlar
” başlıklı 2. maddesinin (b) bendinde; “
Ka-
çakçılık suçu işlemek amacıyla icra vasıtalarının hazırlanması, ancak failin
kendi isteği dışında alınan engelleyici önlemler nedeni ile fiilin meydana gel-
memesi”
şeklinde tanımlanmıştı.
87
5237 sayılı TCK’ya uyum çalışma-
ları sırasında hazırlanan ve 2007 tarihinde yürürlüğe giren 5607 sa-
yılı KMK’da ise tanımlar başlığı altında teşebbüs tanımlanmamıştır.
Bunun neticesinde TCK m. 35’de düzenlenen teşebbüsün unsurlarının
kaçakçılık suçları açısından da aranacağı söylenebilir. Bu cihetle, ka-
çakçılık suçları açısından yukarıda öngörülen unsurlar aranacaktır.
Söz konusu suç açısından, Rejim Beyannamesini tescil ettirildik-
ten sonra (ithal iradesi ortaya çıktıktan sonra) eşyaların, failin iradesi
dışında gerçekleşen bir sebeple ülkeye girememesi durumunda suçun
temel halinin teşebbüs aşamasında kaldığından söz edilebilecektir.
88
89
85
5237 sayılı Kanun’un bu düzenlemesi ile artık 765 sayılı eski Türk Ceza Kanunun-
da (eTCK) yer alan eksik teşebbüs ( e.TCK m. 61) ve tam teşebbüs (e.TCK m. 62)
ayrımı ortadan kalkmıştır.
86
Centel/Zafer/Çakmut, s. 442 vd. Doktrinde bu unsurların yanı sıra çeşitli unsur-
lar da belirtilmiştir. İpekçioğlu, teşebbüsün unsurlarını teşebbüsün maddi unsur-
ları (pozitif ve negatif) ve manevi unsurları olarak ikili bir ayrımda incelemiştir.
İpekçioğlu, s. 45-174.
87
Yurtcan, s.18. Tokgöz, s. 29.
88
Şahin, 28, Aydın, 121.
89
Teşebbüsün başlama anı diğer bir ifadeyle failin icra hareketlerini yapmaya baş-
ladığı an ilgili suç açısından beyan yükümlülüğünün başladığı andır. Kişi daha
gümrük işlemlerine tabi tutulmadan beyan yükümlülüğü başlamayacağı için bu
durumda suçun icra hareketlerinin başladığından söz edemeyiz. Ne zaman ki, ka-
çağa konu eşya için gümrük işlemlerinin yapılması gereği hâsıl olur ve fail de bu
işlemleri yapmama yönünde bir irade ortaya çıkar işte o vakit suçun icra hareket-
leri başlamıştır ancak bununla suç tamamlanmaz. Failin gümrük işlemlerine tabi
tutmaktan kaçırdığı eşyayı ülkeye sokması gerekmektedir. Bu nedenle daha kaça-
ğa konu eşya ülkeye girmeden son kontroller esansında yakalanması durumunda