213 / 473
Askeri Ceza Hukukunda Rüşvet Suçu (AsCK m.135)
212
mıştır.
19
Bazı görüşlerde, söz konusu işin kamu görevlisinin çalıştığı
dairenin yetkisi dahilinde olması halinin, somut olayın
özelliğine
göre rüşvet suçunu oluşturabileceği açıklanmıştır. Yine bu işe, kamu
görevlisinin başka kamu görevlileriyle birlikte yapacağı işlerde dahil-
dir. Kamu görevlisinin yaptığı işin bir başka makam tarafından iptal
edilebilir olması ya da işlemin diğer kamu görevlilerinin imza ya da
mührüyle tekemmül etmesi, işin onun görevine girmediğini göster-
mez. Somut olayda hâkim, mevzuat hükümlerine göre işin kamu gö-
revlisinin görev kapsamı içinde olup olmadığını takdir edecektir.
20
b. AsCK m.135 Bakımından
TCK m.252 ile AsCK m.135 bakımından en önemli ayrım bu nok-
tadadır. Yukarıda açıklandığı üzere bu suça askerî nitelik veren en
önemli özellik kamu görevlisinin görevine giren işin askerî bir iş ol-
masıdır. Burada bahse konu iş, rüşvet alan asker kişi suç failinin gö-
revine giren iştir. Nitekim Askerî Yargıtay da bu hususu; ‘İşlenmesi
en az iki kişinin bir araya gelmesine bağlı toplu suçlardan olan rüşvet
suçunun oluşabilmesi için taraflar arasında serbest iradelerin ürünü
olan ve karşılıklı rızaya dayalı bulunan bir ön anlaşmanın ‘rüşvet söz-
leşmesinin’ bulunması,
ayrıca rüşvet fiili ile sanığın görevi arasında se-
bebiyet bağının bulunması, başka bir
deyişle rüşvet karşılığı yapılması veya
yapılmaması istenen işin sanığın görevi cümlesinden olması gerekmektedir’
şeklinde açıklamıştır.
21
AsCK m.135 hükmünde askerî işin ne olduğu konusunda her-
hangi bir açıklama bulunmamasına rağmen, kanaatimizce bu konu,
‘a
skerî hizmet’
kavramının tanımlandığı 211 sayılı İç Hizmet Kanu-
nu ve AsCK’nın ilgili hükümleri ile açıklanabilir. Nitekim 211 sayılı
Kanun’un 6’ncı maddesine göre hizmet; ‘
Kanunlarla nizamlarda yapılma-
sı veyahut yapılmaması yazılmış olan hususlarla, amir tarafından yazı veya
sözle emredilen veya yasak edilen işlerdir’
. AsCK 12’nci maddesine göre ise
19
Baytemir, s.349.
20
Artuk/Gökçen/Yenidünya, s.1036.
21
As.Yrg.Drl.Krl., 11.6.1987, E.122, K.105, Orhan Çelen, En Son İçtihatlı, Notlu, Açık-
lamalı, Örnekli, Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ve Yönetmeliği, Askerî
Ceza Kanunu, Disiplin Mahkemeleri Kanunu, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel
Kanunu, Ankara 1997, s.379. (Bu kitaba Çelen, 1997 şeklinde atıf yapılacaktır).