58 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Mahmut ŞEN
57
ları inceleme ve soruşturmalarda, bu Kanunda verilen yetkilere ilave
olarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda Cumhuriyet savcı-
sına soruşturmanın yürütülmesiyle ilgili tanınan tüm yetkileri kul-
lanabilmektedir. Kurul müfettişlerince yapılacak denetim, araştırma,
inceleme ve soruşturmalarda ilgili kuruluş ve kişiler, istenecek her
türlü bilgi ve belgeyi vermekle yükümlüdür.
133
Dolayısıyla, hâkimlerle
ilgili soruşturmayı yapacak olan kamu görevlileri, kovuşturma ve yar-
gılamada cumhuriyet savcısının sahip olduğu yetkileri doğrudan kul-
lanabilmektedir. AİHM’de savcı yetkisi kullanan müfettiş tarafından,
ilgilinin sadece aleyhine olan delil ve belgelerin değil, aynı zamanda
lehine olanların da toplanması gerektiğini ifade etmektedir.
134
AİHM’ne göre, ilgili dosya içerisinde bulunan tüm delillere zama-
nında ulaşabilmeli, karşı tarafın delillerini inceleyip gerekirse uzman
kurumlarda orijinal olup olmadığını inceletebilmeli, tanıkları sorgu-
layabilmeli, tüm suçlamalara, delillere, raporlara ve tanık ifadelerine
karşı beyanlarda bulunup karşı tezlerini sunabilmelidir.
135
Bu nokta-
da, delil ve belgelere karşı görüş ve beyanlarının alınması ve deliller
üzerinde uzman görüşü ya da bilirkişi incelemesi yaptırılacağı belir-
tiliyor ise, bu işlemler için gerekli zaman verilmelidir.
136
Dolayısıyla
mahkemeye göre, hakkında soruşturma yapılan yargı mensubu soruş-
turmayı yürüten müfettiş ile aynı anda olaya ilişkin bütün delillere za-
manında ulaşabilmeli ve bunlara ilişkin beyanlarını diğer tarafla eşit
şartlarda ve aynı zaman dilimi içinde sunabilmelidir.
Kanuna göre, ceza verilmeden önce yargı mensubuna savunma
için, üç günden az olmamak üzere, süre verilmesi zorunludur. İlgili bu
süre içerisinde savunma yapmaz ise, hakkından vazgeçmiş sayılmak-
tadır.
137
Uygulamada, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından,
savunma için 10 günlük süre verilmektedir. Kanun gereği ilgililerin,
133
6087 sayılı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu’nun 17. maddesi, www.
mevzuat.gov.tr,erişim tarihi: 11.05.2015
134
AİHM, Özpınar- Türkiye, Başvuru no: 20999/04, 19 Ekim 2010, http://hudoc.
echr.coe.int, erişim tarihi: 18.05.2015.
135
AİHM, Ruiz-Mateos- İspanya, Başvuru no: 12952/87, 23/06/1993, http://hudoc.
echr.coe.int, erişim tarihi: 8.05.2015.
136
AİHM, Yvon –Fransa, Başvuru no: 44962/98, 24/04/2003,
http://hudoc.echr.
coe.int, erişim tarihi: 18.05.2015.
137
2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun 71. maddesi,
www.mevzuat.gov.tr,erişim tarihi: 11.05.2015