57 / 473
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Hâkim ve Savcılara İlişkin Disiplin ...
56
rosuna müfettiş göndermesi tepki toplamış ve Bakan, güvensizlik oyu
ile düşürülmüştür. Bu olay sonrasında ilgili mevzuat de
ğiştirilmek
suretiyle Bakanın hâ
kim ve savcıların denetimine ilişkin yetkisi sı-
nırlandırılmıştır. Bakanın sahip olduğu inceleme ve soruşturma açma
yetkisi yeni düzenlemeyle, Yargıtay Başsavcılığı’ndan bu yönde talepte
bulunmaya dönüştürülmüştür.
129
Öte yandan, Avrupa Konseyi’ne üye hiçbir ülkede, adalet bakan-
lığı müsteşarı ya da eşdeğer bir kamu görevlisi, yargı kuruluna üye
değildir. Adalet Bakanının kurul üyesi olabileceğinin ifade edildiği ça-
lışmalarda bile,
müsteşarın üyeliğine son verilmesi gerektiği belirtil-
miştir
130
. Eleştirilerin temel çıkış noktası, 2992 sayılı Adalet Bakanlığı-
nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin
Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun’un 6. maddesinde belirlenen,
görev tanımıdır. Bu maddeye göre müsteşar, bakanın emrinde olup,
bakanın emir ve direktifleri yönünde bakanlığın amaç ve politika-
larını yürütmekten sorumludur. Müsteşar, birinci sınıf hâ
kim veya
savcı olsa bile, siyasi bir kişilik olan Adalet Bakanının hiyerarşik ola-
rak astı konumunda olması nedeniyle, kurul çalışmalarında bakandan
bağımsız hareket etmesinin zor olduğu belirtilmektedir.
131
Tüm bu gerekçelerle, ülkemiz açısından da, hâkimlerle ilgili di-
siplin süreçlerini karara bağlayan bir kurulun başkanının, siyasal bir
kimliği bulunan adalet bakanı olması ve bakanlık müsteşarının doğal
üye olarak disiplin dosyalarının genel kuruldaki görüşmelerine katıl-
ması, kurul üzerinde yürütmenin etkisine ve baskısına yol açabileceği,
dolayısıyla yargı bağımsızlığı açısından sakıncalar doğurabileceği ge-
rekçesiyle eleştiri konusu yapılmaktadır.
132
Uygulamada inceleme ve soruşturmalar, müfettiş ya da muhakkik
eliyle yapılmaktadır. Kurul müfettişleri görevlerini yerine getirirken
yapacakları araştırma, inceleme ve soruşturmalarda, lüzum gördük-
leri kimseleri yeminle dinleyebilmekte, gerektiğinde istinabe yoluna
başvurabilmekte, sübut delilleri ile gereken bilgileri kamu kurum ve
kuruluşlarından doğrudan toplayabilmektedir. Müfettişler, yapacak-
129
Burak Çelik, s. 187.
130
Burak Çelik, s. 229.
131
Burak Çelik, s. 229.
132
Burak Çelik, s. 189