59 / 473
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Hâkim ve Savcılara İlişkin Disiplin ...
58
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ilgili dairesinde sözlü savunma
yapma hakkı bulunmamaktadır. Ancak, ilgili hakkında meslekten çı-
karma kararı verilmiş ise Genel kurulda sözlü veya yazılı olarak ken-
disi veya vekili vasıtasıyla savunma hakkına sahiptir.
138
Bu hüküm ve
uygulama, AİHM tarafından eleştirilmektedir. Mahkemeye göre, si-
lahların eşitliği ilkesi gereğince ilgili yargı mensubunun aleyhine delil
toplayan müfettiş üzerinde bir süre baskısı öngörülmemişken, savun-
ma için ilgiliye kısa bir süre tanınması uygun değildir. Ayrıca, duruş-
mada hazır bulunma ve hukuki dinlenilme hakkı gereğince, sözlü
olarak tez ve argümanlarını heyet huzurunda dile getirme yönündeki
talebin karşılanması, Sözleşme’ye taraf olan devletin uyması gereken
pozitif yükümlülüklerdendir.
139
Yapılan soruşturma sonucu, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuru-
lu tarafından, isnat edilen fiilin, hakkında soruşturma yapılan yargı
mensubu tarafından işlendiği sonucuna ulaşılırsa, yasada bu fiil için
öngörülen ceza verilebileceği gibi, belirli şartlarda daha hafif veya
daha ağır ceza verilmesi de mümkündür. Yasaya göre, sicilden silin-
mesi mümkün olan disiplin cezası uygulanmasına neden olmuş bir ey-
lem veya davranışın, cezaların sicilden silinmesini ilişkin süreler için-
de tekrarlanması veya aynı tür disiplin cezasını gerektiren birden çok
eylem veya davranışın bir arada bulunması hallerinde, bir derece ağır
disiplin cezası verilebilmektedir. Yine, ilk defa disiplin suçu işleyen-
lerden geçmiş hizmetleri sırasında çalışmaları olumlu olan ve tercihli
veya mümtazen yükselmeye layık bulunan ve iyi veya çok iyi derecede
sicil alanlar hakkında, meslekten çıkarmayı gerektiren durumlar ha-
riç olmak üzere, verilecek cezalardan bir derece hafif olanının uygu-
lanabilmesi mümkündür.
140
İlgiliye isnat edilen ve soruşturma sonucu
işlendiği tespit edilen fiilin karşılığı olan ceza da, AİHM tarafından öl-
çülü olup olmadığı yönünde denetime tabi tutulmaktadır. Verilen ceza,
demokratik bir toplum düzeninin gereklerine uygun ve işlenen fiille
orantılı değilse, ihlal kararı verilmektedir.
141
138
2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun 73. maddesi,
www.mevzuat.gov.tr,erişim tarihi: 11.05.2015
139
AİHM, Özpınar- Türkiye, Başvuru no: 20999/04, 19 Ekim 2010, http://hudoc.
echr.coe.int, erişim tarihi: 18.05.2015.
140
2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun 70. maddesi,
www.mevzuat.gov.tr,erişim tarihi: 11.05.2015
141
AİHM, Kayasu- Türkiye, Basvuru no: 64119/00 ve 76292//01, 13 Kasım 2008, ,