dergi-121

55 / 473

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Hâkim ve Savcılara İlişkin Disiplin ... 54
Nitekim bu husus, Birleşmiş Milletler Yargı Bağımsızlığı Te-
mel İlkeleri ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin (94)12 Sayılı
Hâkimlerin Bağımsızlığı, Etkinliği ve Rolüne Dair Tavsiye Kararı’nda,
“hâkimlerce verilen kararlar kanunla öngörülen temyiz süreçleri dışında
bir denetime tabi olmamalıdır” denilmek suretiyle açıkça ifade edilmiş-
tir.123 Aksi halde, Venedik Komisyonu tarafından 610/2011 sayılı gö-
rüşte ifade edildiği gibi, disiplin süreci, hoşa gitmeyen kararlar veren
hâkimlere karşı bir risk unsuru haline gelebilmektedir.124
Yargısal faaliyete ilişkin olmayan konularda yapılan şikâyet ve
ihbarlar üzerine inceleme ve soruşturma süreçleri, Hâkimler ve Sav-
cılar Yüksek Kurulu 3.Dairesinin teklifi ve Kurul Başkanı olan Adalet
Bakanı’nın olur vermesiyle başlatılmaktadır.125 Kanun maddesinde,
‘ilgili dairenin teklifi üzerine, hâkim ve savcılar hakkında denetim,
araştırma, inceleme ve soruşturma yapılması işlemleri ile inceleme ve
soruşturma yapılmasına yer olmadığına ilişkin işlemlere olur vermek’
ibaresi yer aldığından uygulamada, Başkan tarafından Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulu 3. Dairesi’nin teklifinin aksine bir hukuki ta-
sarrufta da bulunulabilmektedir.126 Başka bir deyişle, daire tarafından
soruşturma izni öngörülmeyen bir yargı mensubu hakkında, Başkan
tarafından dairenin teklifi dikkate alınmayarak soruşturma başlatıl-
ması ya da daire tarafından soruşturma izni verilmesi teklif edilen
bir durumda, başkan tarafından bu soruşturmanın engellenmesinin
mümkün olduğu kabul edilmektedir.
Bu hükmün iptali istemiyle yapılan başvuruyu inceleyen anayasa
mahkemesince, Anayasa’nın 159. maddesi hükmüne göre, hâkim ve
savcılar hakkında araştırma ve gerektiğinde inceleme ve soruşturma
işlemlerinin Kurul müfettişlerine yaptırılabilmesi için ilgili dairenin
123 Birleşmiş Milletler Yargı Bağımsızlığı Temel İlkeleri’nin 4. maddesi, http://www.
, erişim tarihi: 25.05.2015, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin
(94)12 Sayılı Hakimlerin Bağımsızlığı, Etkinliği ve Rolüne Dair Tavsiye Kararı,
pdf, erişim tarihi: 05.06.2015
124 Venedik Komisyonu’nun ( VK) mart 2011 tarihli ve 610/2011 sayılı Türkiye
Hakimler ve Savcılar Kanunu Taslağı Hakkında Görüşü, para. 59, http://www.
, erişim tarihi: 08.10.2014
125 6087 sayılı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu’nun 6. maddesi,www.
erişim tarihi: 11.05.2015
126
konulara-bozdagdan-onay,260284, erişim tarihi: 30.05.2015