dergi-122

Bazı Açılardan Türk Vergi Sistemi Eleştirisi: Kirli Yaşıyoruz, Temizmiş Gibi Yapıyoruz

246

yanan ara malı, yatırım malı gibi malların ithalatının ya da bu mallar

üzerindeki vergi oranlarının artmasıyla açıklanabilir.

Ülke olarak teknoloji ihraç eden ülke konumuna gelemediğimiz

için ithal ettiğimiz ara malları ihraç ürünlerine dönüşemiyor. Sanayi

kesiminin girdilerinin büyük oranda ithal ara mallarından temin edil-

mesi, cari açığın azaltılması amacıyla yapılan her özel tüketim vergisi

oranı artışının belli bir büyüme çerçevesinde ithalatı tetiklediği gö-

rülmüştür. Alternatif enerji kaynakları bulunamadığı, yerli teknoloji

üretimine ve ağır sanayi üretimine geçilemediği, bu sebeple de dışa

bağımlılığın azaltılamadığı ülkemizde özel tüketim vergisi oranla-

rı artışı beraberinde sadece gelir getirme fonksiyonunu yerine getir-

mekte ancak cari açık sorununa çözüm olmamaktadır. Öte yandan

vatandaş, cari açık bahanesi ile yerlisi üretilemediği için ithal etmek

zorunda kaldığı ürünler (örneğin otomobil, cep telefonu) için maliye-

tinin bile çok üstünde vergi ödemek durumunda kalmaktadır. Diğer

bir deyişle devlet gerçekleştiremediği üretimin faturasını vatandaşa

çıkarmaktadır ki hukuk devletinde bunun, verginin sosyal ve adaletli

dağılımına hizmet eder bir izahı bulunmamaktadır.

4. VERGİ AFLARI

4.1. Vergi Affı Nedir?

Vergi affı, devletin egemenlik yetkisini kullanarak kamu hizmetleri-

nin finansmanı için kişilerden aldığı vergi, resim ve harçların tahsilinden

ve vergilendirme ödevinin zamanında yerine getirilmemesi veya eksik

yerine getirilmesi dolayısıyla uyguladığı yaptırımlardan vazgeçmesi-

dir. Vergi afları mükelleflerin kendilerini toparlamaları, geçmişlerini te-

mizlemeleri ve vergi anlamında devletle barışmalarını sağlamaktadır

Vergi afları, mükelleflerde yeni af beklentisi oluşturmakta ve dolayısıyla

vergi denetimi ve cezalarının etkinliğini azaltmaktadır. Dolayısıyla mü-

kelleflerin ödeme yapmaktan kaçınmalarına neden olan bu uygulama,

vergisini tam ve zamanında ödeyen mükellefler üzerinde olumsuz etki

yaratmakta, adalet ve güven duygularını da zedelemektedir.

Tülümce S.Y., Özpençe, Ö.; s.10

degerlendirilmesi/