dergi-122

TBB Dergisi 2016 (122)

Hasan YESİLYURT

247

Vergi aflarına ekonomik krizlerin, politik nedenlerin ve ülke eko-

nomisinin sağlıksız bir yapıda işleyişinin sonucu olarak başvuruldu-

ğu görülmektedir. Ülkemizde Hazineye kaynak sağlamak ve yaşanan

ekonomik krizleri gidermek amaçlarıyla da vergi affı uygulamalarına

gidilmiştir

4.2. Türk Vergi Hukukunda Vergi Affı Uygulamaları ve

Etkileri

Af, vergi cezalarını kısmen ya da tümüyle sona erdiren nedenler-

den biridir. Vergilere ilişkin af kanunlarına Anayasamızda yer veril-

mediği gibi Vergi Usul Kanunu (VUK)’nda da af ile ilgili bir hüküm

bulunmamaktadır.

Vergi affı, vergi hukukunda kurum olarak dü-

zenlenmemekle birlikte uygulama alanı bulmuştur. Ülkemizde, çeşitli

zamanlarda çıkarılan kanunlarla vergi cezaları affedilebilmektedir

Ancak bazen cezaların yanında düşük tutardaki vergi aslı veya vergi-

nin bir miktarı da af kapsamına girebilmektedir.

Birbiriyle nitelik olarak benzer yanları olsa da esasen vergi huku-

kundaki af ile ceza hukukundaki af ilke ve amaçlar yönünden fark-

lılıklar da göstermektedir. Her ikisinde de devlet cezalandırma yet-

kisini kısmen ya da tamamen kullanmaktan vazgeçmektedir

. Ceza

hukukundaki af ile amaçlanan siyasi ve sosyal ortamı rahatlatmaktır.

Vergi affıyla amaçlanan ise öncelikli olarak gelir ihtiyacını karşıla-

maktır. Vergi aflarına özellikle mali ve ekonomik bunalım dönemle-

rinden sonra başvurulurken ceza hukukundaki aflara sosyal ve siyasal

bunalım dönemlerinden sonra başvurulmaktadır.

Vergi aflarının özelliklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Fikret Sayar, “1960 Yılından Sonra Çıkarılan Vergi Af Yasaları ve Sonuçları”,

Vergi

Dünyası,

73, Eylül, 65-78.

Nihat Edizdoğan, Metin Taş, Ali Çelikkaya, “Vergi Ceza ve Yargılama Hukuku”

Ekin Yayınevi, Bursa. 2007, s.217

Sadık Kırbaş,

“

Vergi Hukuku

”;

19. Baskı, s. 186; Siyasal Kitabevi, Ankara.

Fatih Savaşan, “Vergi Aflarına Mükellef Tepkisi: Türkiye’de Vergi Aflarından

Kimler Faydalanıyor

?”

Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,

2006,

Sayı: 12, s.151

Yasemin Taşkın, “Vergi Aflarının Hukuki Niteliği ve Gerekçeleri”, İstanbul Üni-

versitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2010, s.125

Doğan Şenyüz, Vergi Ceza Hukuku, Ekin Yayınevi, 2111, s,211

İdris Şenyurt, “Vergi Afları ve Vergiye Gönüllü Uyum”,

Vergi Dünyası Dergisi