249 / 473
Bazı Açılardan Türk Vergi Sistemi Eleştirisi: Kirli Yaşıyoruz, Temizmiş Gibi Yapıyoruz
248
- Vergi affı kanunla düzenlenir.
- Vergi affı sonunda devlet alacağından vazgeçmektedir.
- Vergi affı geçmişe yürür ve etkilerini geçmiş olaylar üzerinde
meydana getirir.
- Devlet, vergi affıyla cezalandırma yetkisinden vazgeçmektedir.
Ülkemizde Cumhuriyetten günümüze kadar çok sayıda vergi affı
düzenleyen kanun çıkarılmıştır. Çıkarılan vergi afları kapsamına göre
vergi aslını, vergi cezasını, gecikme faizini ve zammını kısmen veya
tamamen ortadan kaldıran ve bunlara ödeme kolaylığı sağlayan veya
bunlardan daha hafif mahiyette yeni mali yükümlülükler getiren uy-
gulamalar olmuştur.
Nitekim 1960 öncesi dönem ile 1960 sonrası dönem içinde uygula-
nan af kanunları gerek amaç gerekse nitelik bakımından farklılıklar
göstermektedir. 1980’li yıllardan sonra getirilen vergi aflarıyla ilgili
düzenlemelerde ise, kullanılan yöntemlerin farklılaştığı gözlemlene-
bilir. Bu dönemde yapılan düzenlemelerin sadece vergi borç ve ceza-
larının affedilmesinden oluşmayan geniş bir çeşitlilik gösterdiği görü-
lebilmektedir. Hükümetlerin bu düzenlemelere başvurma sıklığı ise,
özellikle son yıllarda artmaktadır.
Ülkemizdeki vergi affına ya da vergi affı olarak yorumlanabilecek
düzenlemeler aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Tablo 5: Cumhuriyet’ten Günümüze Türkiye’de Vergi Afları (1924-2013)
Tarih
Düzenleme
17.05.1924 İlk Vergi Affı
05.08.1928 Elviyei Selâsede Vergilerinin Sureti Cibayetine Dair Kanun
15.03.1934 4530 sayılı Varlık Vergisinin Bakayasının Terkinine Dair Kanun
04.07.1934 2566 sayılı Vergi Bakayasının Tasfiyesine Dair Kanun
29.06.1938 3568 sayılı Arazi Vergisinin Mali Yıl Sonuna Kadar Olan Bakiyesinin Terkinine Dair Kanun
13.06.1946 4920 sayılı Devlet Orman İşletmelerinin Bazı Vergilerden Muaf Tutulması Hakkındaki Kanun
21.01.1947 5050 sayılı Toprak Mahsulleri Vergisi Artıklarının Silinmesi Hakkında Kanun
2008, sayı: 327