dergi-122

Kayıtlı Sermaye Sisteminde Yeni Pay Alma (Rüçhan) Hakkının Sınırlandırılması ...

316

A. Genel Olarak Yeni Pay Alma Hakkı

Yeni pay alma hakkı (

Bezugsrecht

), mevcut pay sahiplerinin dış

kaynaklı sermaye artırımı ile oluşan

yeni paylardan, paylarıyla

oran-

tılı olarak alma hakkıdır (TTK m. 461/1; Alm. POK m. 186/1;

İsv

. BK

m. 652b/1). Bu hakkın tanınmasıyla artırım öncesinde sahip olduğu

oy hakkı, kâr payı ve tasfiye payı alma hakkı gibi yönetsel ve mal-

varlığı haklarının devam etmesini sağlayarak küçük ve orta ölçekli

anonim ortaklık

pay sahiplerinin sermaye artırımlarından olumsuz

etkilenmesinin önüne geçilmektedir.

Yeni pay alma hakkının, ortak-

lığın zarar etme riskini üstlenmiş pay sahiplerine sunulan bir mükâfat

olduğu da ileri sürülmektedir.

Bu hak sayesinde, oransal pay sahipliği

Burak Adıgüzel, “Anonim Şirketlerde Rüçhan Hakkının Sınırlanması veya Kaldı-

rılması”,

GÜHFD

, C. XVIII, Y. 2014, S. 1, (s. 1-48), s. 2-3; Zühtü Aytaç, “Anonim

Ortaklıklarda Rüçhan Hakkı”, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyu-

mu II, Bildiriler-Tartışmalar, Ankara, 11-12 Ocak 1985, (s. 297-338), s. 331; Meh-

met Bahtiyar, Anonim Ortaklıkta Kayıtlı Sermaye Sistemi ve Sermaye Artırımı,

Beta Basım, İstanbul, 1996, s. 158; Yaşar Karayalçın, “İsviçre Borçlar Kanunu’nda

Anonim Şirketler Hukuku Alanında Yapılan Değişiklikler”,

BATİDER

, Y. 1993, C.

XVII, S. 1, (s. 1-48), s. 12; Ünal Tekinalp, Sermaye Piyasası Hukukunun Esasları,

İstanbul, 1982, s. 52; Şükrü Yıldız, “6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Rüçhan

Hakkı Konusunda Getirilen Değişiklikler”,

MÜHF-HAD

, C. 18, S. 2, Y. 2012 (Özel

Sayı), (s. 809-817), s. 809.

Burada payların sayısı değil, nominal değeri esas alınır (Gaudenz G. Zindel/Peter

R. Isler, Basler Kommentar Obligationenrecht II, 4. Aufl., Hrsg. Heinrich Honsell/

Nedim Peter Vogt/Rolf Watter, Basel, 2012, § 26, Art. 652b, N. 6).

Zira pay sahipliği haklarının daha az önem arz ettiği halka açık anonim ortak-

lıklarda payların, sermaye piyasası kuralları çerçevesinde borsada işlem görmesi

suretiyle pay sahiplerinin konumlarını güvence altına alması ya da yeniden şekil-

lendirmeleri mümkündür (Peter Böckli, Schweizer Aktienrecht, 4. Aufl., Zürich,

2009, § 2, N. 284; Peter Forstmoser/Arthur Meier-Hayoz/Peter Nobel, Schweize-

risches Aktienrecht, Bern 1996, § 40, N. 254; Zindel/Isler, § 26, Art. 652b, N. 2).

Adıgüzel, s. 2; Aytaç, s. 301-303; Böckli , § 2, N. 273f; Sevgi Epçeli, “Türk Ticaret

Kanunu Tasarısı’ nın Yeni Pay Alma Hakkı ile İlgili Olarak Getirdiği Düzenleme,

Eleştiriler ve Öneriler”, İBD, C. 84, S. 6, Y. 2010, (s. 3589-3625), s. 3591; Dieter Geric-

ke, Die genehmigte Kapitalerhöhung, Eine Untersuchung nach schweizerischem

Recht, Shulthess, Zürich, 1996, s. 241-242; Karayalçın, s. 12; Falco Schickerling,

Information und Rechtsschutz beim genehmigten Kapital unter Bezugsrechtsa-

usschluss, Nomos, Baden, 2007, s. 22; Theodoros Stamatopoulos, Die Pflichtenstel-

lung des Vorstands der Aktiengesellschaft und der Schutz der Aktionäre beim be-

zugsrechtsfreien genehmigten Kapital –im deutschen Aktienrecht unter Berück-

sichtigung des europäischen und griechieschen Aktienrechts, Verlag C.H.Beck,

München, 2007, s. 10; Yıldız, TTK-Rüçhan Hakkı, s. 809; Şükrü Yıldız, Anonim

Ortaklıkta Yeni Pay Alma Hakkı, İstanbul, 1996, s. 110; Şükrü Yıldız, Anonim Or-

taklıkta Pay Sahipleri Açısından Eşit İşlem İlkesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2004,

s. 154; Zindel/ Isler, § 26, Art. 652b, N. 2.

Teoman Akünal, “Anonim Ortaklıkta Pay Sahiplerinin Yeni Pay Alma Hakkı”,