dergi-122

Kayıtlı Sermaye Sisteminde Yeni Pay Alma (Rüçhan) Hakkının Sınırlandırılması ...

320

pay sahiplerinin oluruyla sınırlandırılabilir veya kaldırılabilir. (TTK

m. 461/2, c. 1; İsv. BK m. 652b/2).

Nisaba ilişkin

şart

dışında

bu kural,

kayıtlı sermaye sistemindeki anonim ortaklığın yönetim kurulu karar-

ları için de geçerlidir (TTK m. 461/2, c. 3). Bu iki düzenlemenin birlikte

ele alınmasıyla ortaya şu sonuç çıkmaktadır: Yeni pay alma hakkının

sınırlandırılması veya kaldırılması, genel kurul kararına dayanmak-

taysa sermayenin en az yüzde altmışını temsil eden pay sahiplerinin

rızası gerekirken; yönetim kurulu kararına dayanması halinde nitelik-

li toplantı ve karar yeter sayısı aranmamaktadır.

Öte yandan, TTK’nin 460. maddesinde kayıtlı sermaye sistemine

geçiş ya da sistem içi esas sözleşme değişiklikleri bakımından özel ni-

saplar öngörülmediğinden

yetkilendirmeye ilişkin esas sözleşme de-

ğişikliği kararı, daha düşük bir nisapla –ilk toplantıda sermayenin en

az yarısının temsil edildiği, ikinci toplantıda sermayenin üçte birinin

hazır bulunmasının yeterli görüldüğü bir toplantıda- alınabilmektedir

(TTK m. 421/1). Kanun koyucunun amacı, yeni pay alma hakkının sı-

nırlandırılması/ kaldırılması konusunda, kayıtlı sermaye sisteminde

pay sahiplerinin daha az korunması olamaz. TTK’nin 461/2. madde-

sinde, kayıtlı sermaye sistemi açısından nisaba ilişkin özel koşulun is-

tisna tutulmasının nedeni, genel kurul ile yönetim kurulu arasındaki

yapı farklılığından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle TTK m. 460/4 uya-

rınca, yönetim kuruluna yeni pay alma hakkını sınırlandırma/ kaldır-

ma yetkisinin tanındığı genel kurul kararıyla yeni pay alma hakkının

sınırlandırılmasına zemin hazırlandığından bu kararın TTK’nin m.

461/2. maddesinde öngörülen nisaba uygun olarak –sermayenin en az

yüzde altmışını temsil eden pay sahiplerinin olumlu oyuyla- alınması

gerekmektedir.

Nitekim halka açık anonim ortaklıklar açısından SerPK’nin 29.

maddesinde, yönetim kuruluna yeni pay alma hakkını sınırlandırma

yetkisi tanıyan genel kurul kararları için ağırlaştırılmış nisaplar öngö-

rülmektedir (SerPK m. 29/6). Bu düzenleme, yeni pay alma hakkının

TTK’nin 461. maddesinde daha koruyucu bir çerçevede ele alınmış ol-

masıyla uyumludur. Buna göre halka açık anonim ortaklıklarda, yö-

yetersayı aranır (Forstmoser/Meier-Hayoz/Nobel, § 40, N. 241).

Oysa Alman Hukukunda yönetim kurulunun yetkilendirilmesine ilişkin esas söz-

leşme değişikliği kararı, sermayenin dörtte üçünü temsil edenlerin kabulüyle alı-

nır (Alm. POK m. 202/2).