dergi-122

TBB Dergisi 2016 (122)

Esra CENKCİ

319

Yeni pay alma hakkı, esas sözleşmede bu yönde yer verilecek bir

hükümle sınırlandırılamaz.

Öte yandan yönetim kuruluna yeni pay

alma hakkını sınırlandırma yetkisi, ancak esas sözleşmede tanınabilir

(TTK m. 460/4, SerPK m. 18/5; Alm. POK m. 203/2; İsv. BK m. 651/3,

m. 650/2, b. 8). Bu yetkinin, kayıtlı sermaye sisteminin (kuruluşta ya

da sonradan) kabul edilmesi sırasında tanınması şart değildir; ortak-

lık sisteme geçişe ilişkin yetkilendirme işlemlerinden bağımsız olarak

yönetim kurulunu yeni pay alma hakkını sınırlandırma konusunda

yetkilendirebilir.

1. Yetkilendirme Kararının Alınması

TTK’nin 461. maddesine göre, genel kurulun sermayenin artırıl-

masına ilişkin kararı ile yeni pay alma hakkı, ancak haklı sebep bu-

lunduğu takdirde ve sermayenin en az yüzde altmışını

temsil eden

luğu, Birleşme, Bölünme, Tür Değiştirme, Değişiklikler ve İkincil Düzenlemelerle

Güncelleştirilmiş 3. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2013, s. 52; Yıldız, Yeni Pay

Alma Hakkı, s. 202; Yıldız, Eşit İşlem İlkesi, s. 171); bizim de katıldığımız diğer gö-

rüş, Kanun’ un yönetim kurulunu yetkilendirme hükmünün yeni pay alma hak-

kının kaldırılmasını da içerdiği yönündedir (Bahtiyar, s. 157-158; Adıgüzel, s. 22).

Gerçekten, kanun koyucunun amacı, yönetim kuruluna yeni pay alma hakkının

sadece sınırlandırılması yetkisinin tanınması olamaz. Zira yeni pay alma hakkı-

nın tamamen kaldırılmaması amaçlanmış olsaydı, bu hakkın kaldırılması sonu-

cunu doğuracak sınırlandırmaların engellenebilmesi adına, yönetim kurulunun

sınırlandırma yetkisinin ölçüsünün de kanunda gösterilmesi gerekirdi. Bunun-

la birlikte, yeni pay alma hakkı genel kurul kararıyla kaldırılabilirken, yönetim

kurulu tarafından sadece sınırlandırılabilmesinin haklı bir nedeni olamaz. Kaldı

ki, özellikle halka açık anonim ortaklıklarda, sermaye artırımı neticesinde halka

açılma yolu tercih edilirse, bu sayede yeni kaynak temin etme amacında olan or-

taklığın iradesi, yeni pay alma hakkının kaldırılması yönünde olacaktır (Bkz. Ge-

rekçe, SerPK m. 18/5 ve ayrıca Adıgüzel, s. 22). SerPK ve TTK’de “sınırlandırma”

ifadesinin kullanılmış olmasının nedeni, 2499 sa. SerPK’de de bu ifadenin tercih

edilmiş olmasıdır. Oysa 2499 sa. SerPK döneminde uygulanan 6762 sa. TTK’ de,

TTK’nin 461. maddesinde olduğunun aksine yeni pay alma hakkının “sınırlandı-

rılmasından” ve “kaldırılmasından” ayrı ayrı söz edilmeyip pay sahiplerinin yeni

pay alma hakkını, genel kurulun sermayenin artırılmasına dair kararında aksine

şart olmadıkça kullanabilecekleri düzenlendiğinden (6762 sa. TTK m. 394), bu tür

kavram kargaşaları ortaya çıkmamıştır.

Forstmoser/Meier-Hayoz/Nobel, § 40, N. 239; Gericke, s. 277; Zindel/Isler, § 26,

Art, 652b, N. 11.

Hirte, in: Hopt/Wiedemann, § 203, N. 58; Uwe Hüffer, Aktiengesetz (Kommen-

tar), 9. Aufl., C.H. Beck, München, 2010, § 203, N. 40; Stamatopoulos, s. 14-15.

Alman Hukukunda bu oran ¾’tür (Alm. POK m. 186/3). Aynı şekilde mehaz İsv.

BK’de yeni pay alma hakkının sınırlandırılması, İsv. BK’nin 704. maddesinde sayı-

lan önemli kararlardan olduğundan, sınırlandırma kararının alınmasında nitelikli