332 / 473
TBB Dergisi 2016 (122)
Esra CENKCİ
331
Öte yandan yönetim kurulunun TTK m. 460/4 uyarınca yeni pay
alma hakkını sınırlandırmakla yetkilendirilmediği durumda genel
kurul, TTK’nin 461/2. maddesinde öngörülen karar yetersayısına ri-
ayet ederek ve haklı sebeple yeni pay alma hakkını sınırlandıramaz.
Bu durum, “
genel kurulun, sermayenin artırımına ilişkin genel kurul kararı
ile
pay sahibinin rüçhan hakkı… sınırlandırılabilir veya kaldırılabilir”
şeklindeki, yeni pay alma hakkının sınırlandırılmasını veya kaldırıl-
masını sermaye artırımına ilişkin genel kurul kararı bulunması koşu-
luna bağlayan hükme aykırıdır.
54
SerPK’de yeni pay alma yetkisinin pay sahipleri arasında eşit-
sizliğe yol açacak şekilde kullanılamayacağı düzenlendikten sonra
TTK’nin 461. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkra hükümlerinin halka
açık anonim ortaklıklara uygulanmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
Keyfi sınırlandırmalara karşı pay sahiplerinin haklarının korunma-
sını amaçlayan TTK’nin 461/2. maddesinin halka açık anonim ortak-
lıklarda
55
uygulanmayacağını öngören bir düzenlemenin hangi amaca
hizmet edebileceği ile söz konusu amaç açısından bu düzenlemenin
etkili bir araç olup olmayacağı belirlenmelidir. Gerekçede, bu yönde
bir düzenleme öngörülmekle yeni pay alma hakkının sınırlandırılma-
sı konusunda haklı sebep aranması şartının bertaraf edilmesinin ve
böylece dışarıdan ortak alınarak ortaklığa yeni kaynak girişinin teşvik
edilmesinin amaçlandığı ifade edilmiştir. Hemen belirtelim, yeni pay
alma hakkının sınırlandırılması için “haklı sebep” bulunması koşulu,
gerekçede öngörülen bu amacı gerçekleştirmeye engel değildir. Zira
öncelikle TTK’nin 461/2. maddesinde “halka arz” haklı sebep örnekle-
ri arasında sayılmıştır. Bununla birlikte yeni ortak alınması suretiyle
ortaklığa yeni kaynak sağlanması sebebine dayanılarak yeni pay alma
hakkının sınırlandırılması, yeni kaynak girişinin ortaklığın menfaati
açısından gerekli olması ve ihtiyaç duyulan kaynağın makul koşul-
larda elde edilebilecek başka bir finansman aracıyla sağlanamaması
54
İsv. BK m. 652b düzenlemesinde de durum aynıdır. Bu bilinçli düzenlemenin
amacı, yeni pay alma hakkının sınırlandırılma koşullarının somut sermaye artı-
rımları bakımından değerlendirilmesini sağlamaktır (Forstmoser/ Meier-Hayoz/
Nobel, § 40, N. 239. Ayrıca bkz. Gerekçe, TTK m. 461).
55
Bu hüküm nedeniyle TTK’nin 461/2. maddesinin, esas sermaye sistemindeki hal-
ka açık anonim ortaklıkları da kapsadığı yönünde bkz. Manavgat (Kırca/Şehira-
li Çelik), Anonim Şirketler Hukuku, C. I, s. 336-337. Aksi yönde görüş için bkz.
Cenkci, s. 238, dn. 278.