334 / 473
TBB Dergisi 2016 (122)
Esra CENKCİ
333
pay alma hakkının sınırlandırılmasında, halka açık olmayan anonim
ortaklıklardaki kadar sıkı kurallar öngörülmesi gerekli değildir. Bu
bağlamda yönetim kurulunun dürüstlük kuralı, hakların sakınılarak
kullanılması ve eşit işlem ilkesini gözeterek yeni pay alma hakkını sı-
nırlandırabileceği kabul edilmelidir.
Öte yandan SerPK’nin 18/5. maddesi, yönetim kurulunun yeni
pay alma hakkını sınırlandırma yetkisine esas sözleşmeyle sınırlama-
lar getirilmesine engel değildir. Özellikle emredici hükümler ilkesinin
(TTK m. 340) SerPK açısından geçerli olmaması,
61
halka açık anonim
ortaklıklarda genel kurula esas sözleşme hükümlerinin düzenlenmesi
konusunda daha geniş yetki tanımaktadır. Ne var ki esas sözleşmede
yer verilecek bu tür sınırlandırmaların, ortaklığın halka açık mahiye-
tiyle bağdaşmayacağı ve sermaye piyasası kuralları çerçevesinde ha-
reket imkânını sınırlandıracağı göz ardı edilmemelidir. Nitekim İsv.
BK’de halka açık anonim ortaklıklar açısından SerPK’nin 18/5. mad-
desindeki gibi bir istisnaya yer verilmemesine rağmen yeni pay alma
hakkının sınırlandırılmasında özellikle halka açık anonim ortaklık-
larda yönetim kurulunun takdir yetkisinin etkili kılınması görüşün-
de olan İsviçre Federal Mahkemesi, kayıtlı sermaye sistemindeki bu
ortaklıklarda esas sözleşmede yeni pay alma hakkının sınırlandırıl-
ması esaslarının objektif olarak genel ve soyut bir şekilde belirlenmesi
gereğini vurgulamıştır.
62
SONUÇ
Yeni pay alma hakkına ilişkin esasların düzenlendiği TTK’nin
461. maddesinin kaynağı İsv. BK’nin 652b. maddesi olmasına rağmen
TTK’nin 461. maddesi, İsv. BK’deki düzenlemeye yönelik eleştiriler dik-
kate alınarak kaleme alınmıştır. Bu düzenlemeyle Alm. POK’nin 203/1.
maddesinin aksine, genel kurulun kayıtlı sermaye sisteminin işleyiş
kuralları çerçevesinde yeni pay alma hakkını sınırlandırmasının önü
61
Karasu, s. 55-56. Öte yandan TTK’nin anonim ortaklıklara ilişkin hükümlerinin
özel kanunlar karşısındaki durumunun, özel kanun hükümlerinin mahiyetine
göre belirleneceği; tamamlayıcı nitelikteki özel hükümlerin, kural olarak emre-
dici hükümlere göre önceliğe sahip olmayacağı yönünde bkz. Çağlar Manavgat,
“Türk Ticaret Kanunu Hükümlerinin Halka Açık Anonim Ortaklıklara Uygulan-
ması ve Sınırları”,
İÜHFM
, C. LXXI, S. 2, Y. 2013, (s. 287-308), s. 290.
62
BGE 121 III 235, Forstmoser/Meier-Hayoz/Nobel, § 40, N. 280.