dergi-122

Bankalarda Unutulan Mevduat ve Sair Kıymetlerin Zamanaşımına Uğramasının Hukukun ...

GİRİŞ

Devletler, genelde, maliki oldukları kıymetleri unutan kişinin

çıkarlarını, unutulanları özel bankalardan alıp kendi bünyelerinde

muhafaza ederek korumaktadırlar. Böylelikle, kamu da unutulan kıy-

metlerden, sahibi çıkana kadar faydalanma imkânına sahip olmakta-

dırlar. Bu sayede Devlet “Finder’s keepers, loser’s weepers” yani bula-

nın malik sıfatını elde ettiği, unutanın ise mağdur olduğu bir sistemin

önüne geçmektedir.

Türkiye’de de son yıllarda, bilhassa da Haziran aylarında “banka-

larda unutulan paralar” hakkında basında sıklıkla haberler çıkmakta-

dır.

Çok fazla kişi, toplamda azımsanamayacak miktarda paralarını

bankalarda unutmakta, netice itibariyle de bu paralar Tasarruf Mev-

duatı Sigorta Fonu’na (bundan sonra TMSF) gelir kaydedilmektedir.

Bankalarda unutulan mevduatların zamanaşımına tabi olma-

sının hukuki dayanağını ise 2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık

Kanunu’nun 62. maddesi oluşturmaktadır. Buna göre;

“Bankalar nezd-

lerindeki mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklardan hak sahibinin en son

talebi, işlemi, herhangi bir yazılı talimatı tarihinden başlayarak on yıl içinde

aranmayanlar zamanaşımına tâbidir.”

Tracey L. Reıd, Unclaimed Property: A Reporting Process and Audit Survival Gu-

ide, John Wiley & Sons, Inc, New Jersey, 2008, s. 7.

Bankalar nezdinde unutulan ve 10 yıllık zamanaşımına uğrayan mevduatlara iliş-

kin başvurular, zamanaşımının dolduğu yılı takip eden yılın 15 Haziran tarihine

kadar başvuru halinde geri alınılabilmektedir. Bu nedenle her yılın Haziran ayı

yaklaşınca, basın-yayın organları okurlarını ikaz etmek için konuya ilişkin haber-

lerini bu tarihlerde yoğunlaştırmaktadır.

Milliyet Gazetesinde 9 Mart 2015 tarihinde çıkan habere göre yalnızca 2014 yılın-

da zamanaşımına uğrayan hesap sayısı 300 bine yaklaşırken, hesaplarda unutulan

toplam mevduat ise neredeyse 100 milyon TL’yi bulmaktadır. Haber metni şu şe-

kildedir;

31 Aralık 2014 itibariyle zamanaşımı uğrayan ve bankalar tarafından TMSF’ye ön

bildirim yapılan 299 bin 429 adet hesap bulunuyor. Bu hesapların toplam bedeli

36 milyon 323 bin 333 dolara, yani 94 milyon 538 bin 738 liraya denk geliyor. Bu

sene ön bildirimi yapılan hesaplar içerisinde bakiyesi en yüksek olan hesap ise

yaklaşık 41 bin dolar civarında.

Zaman aşımına uğrayarak TMSF’ye devredilen hesaplar geçen yıl yaklaşık 95.2

milyon lira, 2013’te ise 119 milyon lira olmuştu. Bu arada 2001-2014 tarihleri ara-

sında toplam 2 milyon 935 bin 249 mudinin hesabı zaman aşımı uğradı.

dem-2025335/) erişim tarihi: 30.03.2015

Mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu’nun 10. maddesiyle aynı şekilde düzenlen-

miştir;