dergi-122

TBB Dergisi 2016 (122)

Taylan BARIN

Bu kanun hükmü, başta Anayasa’nın 35. maddesinde düzenlenen

mülkiyet hakkının ihlali anlamını taşıdığı gibi hukuk mantığı içeri-

sinde de tutarlı bir yere oturmamaktadır. Biz bu çalışma sınırları içe-

risinde genel olarak zamanaşımı kavramına değindikten sonra, mev-

zuatımızda böyle bir düzenlemeye neden gerek duyulduğunu, benzer

hukuki müesseselerle kıyaslayarak araştırdık. Bankalarda unutulan

mevduatların zamanaşımına tabi olmasının esasına ilişkin doyuru-

cu bir bilgiye ulaşamazken, zamanaşımına uğramış mevduat ve sair

kıymetlerin TMSF’ye aktarılırken izlenen usulün de mülkiyet hakkını

korumaktan uzak olduğunu fark ettik.

Aynı anda hem özel hukukun hem de kamu hukukunun sahasına

giren pek çok hukuki konu gibi bankalarda unutulan mevduatların

zamanaşımına tabi olması da literatürde üzerinde çok fazla çalışılma-

mış bir müessesedir. Hukuki dayanaktan tamamen yoksun olduğunu

düşündüğümüz bu kurumu araştırırken, ilkin anayasaya aykırı olan

yönlerini ardından da benzer çağırışımlar yapan hukuki kurumlarla

olan münasebetini incelemeyi isabetli bulduk.

I. DÜZENLEME ANAYASAYA AYKIRIDIR

Temel hak ve hürriyetler kataloğunda yer alan her bir hak şüp-

hesiz çok önemlidir ve vazgeçilmezdir. Her ne kadar temel hak ve

hürriyetler arasında bir hiyerarşi kurulamasa da, gerek tarihsel olarak

ortaya çıkışı gerekse de ihlali halinde diğer temel hakları hükümsüz

kılabilme potansiyelinden ötürü yaşam hakkı, mülkiyet hakkı gibi bir

takım haklar diğerlerinden daha fazla önemi haizdir. Gemalmaz’ın da

belirttiği gibi; mülkiyet hakkı, yaşam ve özgürlük haklarıyla beraber,

aslında tüm insan hakları mücadelesine rengini veren kavramlardan

biridir.

Aynı doğrultuda, mülkiyet hakkının anayasal tarihini kaleme

alan Ely, eserine mülkiyet hakkı için diğer tüm hakların “koruyucusu”

10/4: Bankalar nezdindeki her türlü mevduat, emanet ve alacaklardan en son ta-

lep, işlem veya mudiin herhangi bir şekilde yazılı talimatı tarihinden başlayarak

10 yıl içinde aranmayanlar zamanaşımına tabidir. Zamanaşımına uğrayan mev-

duat, emanet ve alacaklar Fona gelir kaydedilir. Bununla ilgili esas ve usuller Fon

Kurulunca belirlenir.

Burak Gemalmaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Mülkiyet Hakkı, Birinci

Basım, Beta Yay. İstanbul, 2009, s. 29.